• evvelsi gün
Döküm
00:47Efendim,merhabalar ''Beyaz TV'' ekranlarına hoş geldiniz.
00:52Geçmişe Yürüyen Adam programına hoş geldiniz.
00:55Bugün sizinle 170 yıllık bir fotoğrafa gideceğiz.
01:011850'ler nasıl ama nasıl bir iddia 170 yıl önceye gitmek.
01:09Bu meydanın 170 sene önceki halini bir fotoğrafla gösterip size onları anlatmak istiyorum.
01:18Bugün sizinle Yeditepeli İstanbul'un bir numaralı tepesi olan Sultanahmet Meydanı'nı
01:26bana göre sağda cami bana göre solda Tapu Kadastro Müdürlüğü ve Türk İslam Efsaneleri Müzesi kalacak.
01:34Arkanızda Ayasofya olacak ama fotoğraflarda her mekan ve her yer yanınızda önünüzde olacak.
01:42Bizler geçmişe yürüyen adamlar olarak sizler evlerinizde pazar günü kahvaltıdan sonra elinizde çayla veya kahveyle
01:53bizlerse arazide mekanda hadiselerin yaşandığı yerde olacağız.
02:00Fotoğrafları yan yana koyacağız.
02:03170 yıldan 100 yıla 50 yıldan 120 yılı atlaya atlaya sanki zaman içerisinde yürür gibi yapacağız.
02:13Zaman makinası başka ne olabilir ki?
02:16İki tane fotoğraf yan yana gelecek ve arasında 170 yıllık bir zaman dilimi ama aynı açı olacak.
02:24Bizler bugün sizler evlerinizde programı çeken ekip olarak bizler arazide yani geçmişe yürüyen adamlar olarak
02:35Beyaz TV ekranlarında pazar gününüzü eğlendirmek, renklendirmek ve süslemek gibi iddiamız var.
02:43Hazırsanız biz de hazırız.
02:46Beyaz TV geçmişe yürüyen adam programı başladı.
02:55Yaklaşık 125 yıl, 120-125 yıl önceye gidelim.
03:12M-Takvimler 1900'ü göstermekte 1900.
03:1620. yüzyılın başında 20. yüzyılın en başında muhteşem bir fotoğraf.
03:22Sultan 2. Beyazıt Han döneminde Topkapı Sarayı'nın kapı ağalarından, Bab-ı Saade ağalarından biri olan
03:31Firuz Ağa'nın İstanbul'a yaptırdığı iki camiden biri ile şu an karşı karşıyasınız.
03:38Hem 1900'de onu görüyorsunuz hem 2024'te onu görüyorsunuz.
03:44Biri Cihangir'e, biri buraya olmak üzere Firuz Ağa biriktirmiş olduğu paralarla iki adet cami yaptırmıştır.
03:52Bunlar ne güzel hayır ve ne güzel hasenat.
03:55Yapandan yaptıranın Allah razı olsun.
03:58Bu hak için halka, hak için Allah için halka yatırım yapmak, halka hizmet vermek nasıl muhteşem bir şey.
04:09İşte Firuz Ağa bu duygularla olsa gerek kapı ağası demek
04:14bugünkü askeri sistemde Orgeneral'e benzeyen bir rütbeye sahiptir.
04:21Orgeneral'dir ve Firuz Ağa buraya bir cami yaptırmıştır.
04:25O cami bugün hala durmaktadır.
04:27Bazı farklarla mesela şu an insanların yürümüş olduğu yol, merdivenli yol
04:33o zamanlar muhtemelen imamın lojmanının bostan kısmıydı, bahçe kısmıydı.
04:40Zira caminin bu tarafta bize yakın olan tarafında kocaman bir kulübenin,
04:47bir bahçeli evin olduğu görülmekte.
04:50Evin önünde ise sıradan taşlarla yapılmış bir bahçe var.
04:54O bahçenin olduğu yer bugün çimenlik bir arazi.
04:58Ön tarafındaki bahçeden ise insanlar iniyor.
05:02Havuza kadar uzayan bir bahçe yok.
05:05Fotoğrafta anladığımız kadarıyla bize bu fotoğraf
05:09aslında kameraman kardeşim Faruk'la yaptığımız hesaba göre
05:14aslında açı tam olarak burası değil.
05:18Yani bir 15 metre daha sağa doğru, bana göre sağa doğru gitmek lazım.
05:26Zira eski fotoğrafta 1900'lü yıllarda çekilen fotoğrafta
05:31minare kubbenin biraz ortasının dışında.
05:36Fakat biz şu an tam ortaya aldık.
05:38Burada böyle birkaç derecelik bir sapma bulunmakta.
05:42Bunun da sebebi bu.
05:44Oraya doğru gitmemiz gerekiyordu.
05:46Eğer oraya gitseydik şu an görmüş olduğunuz ağaçlar
05:49camiyi tamamen kapatacak ve hiçbir şey görünmeyecekti.
05:53Bu yüzden 15 metrelik bir kayma ile buraya geldik
05:57ve açıyı birkaç derecelik farkla size göstermek istedik.
06:02Bab-ı Sade Ağası Firuz Ağa'nın iki tane
06:05Cihangir'e ve bu bölgeye yaptırdığı camilerden birini görüyorsunuz.
06:10Takvimler 1900 ekranın yan tarafında görülmekte.
06:15Kulübesiyle, lojmanıyla, önündeki sıradan taşlarla yapılmış
06:20bostan bahçeleriyle.
06:22Takvimler 2024 Martıların yüzdüğü havuzlarla
06:26insanların yürüdüğü bostanlı bahçede şu an insanlar yürüyor.
06:32Değişen ne var?
06:33Aslında değişen etrafı.
06:35Cami sabit kalmış.
06:37Sizi 130 yıl, 125 yıl diyelim.
06:41Çünkü 1900'ler diyor net bilmiyoruz.
06:44120-125 yıl arayla çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
07:02Yine aynı zamanlarda olalım mı?
07:05Yani 1900'lerin başları.
07:07Şimdi bu fotoğrafın kataloglandırmasında
07:101900'ün başları diyor.
07:131900 olamaz.
07:15En iyi ihtimalle 1901'dir.
07:18Ya da 1902'dir.
07:20Yani 1901'den sonra 1902'den sonra
07:231903'den sonra 1903'den sonra
07:261904'den sonra 1905'den sonra
07:291902'dir.
07:30Yani 1901'den sonra olması gerekiyor.
07:33Zira Alman çeşmesi
07:35Alman Kaiser II. Wilhelm'in
07:38Abdülhamit Han'la alakalı yapmış oldukları
07:41kardeşlik çeşmesi.
07:43İnandık mı?
07:45Bence inanmayalım.
07:46Kardeşlik kavramı Avrupa'da biraz menfaate dayanıyor.
07:51Yani kardeşim diyerek birbirini seviyoruz Avrupa'da
07:56muhtemelen bir çıkarı bulunmaktadır.
07:59Peki Kaiser II. Wilhelm'in
08:02yani Kral II. Wilhelm'in
08:04ne gibi bir çıkarı olabilir ki Abdülhamit'ten
08:08ve Osmanlı'dan da ona Brunnen diyor
08:11yani kardeşim diyor.
08:12Hitabede öyle söylüyor.
08:14Ne gibi bir çıkarı var?
08:16Çıkarı şu.
08:17O aralar dünyanın en büyük ulaşım ağı olan
08:21İstanbul'u önce Konya'ya
08:24ardından Adana'ya sonra Diyarbakır'a
08:27ya da önce Diyarbakır'a sonra Adana'ya, Bağdat'a, Şam'a
08:31ardından Mekke'ye, Medine'ye bağlayan
08:34Hicaz, Şam, Demir yolu
08:36dünyanın en büyük projesiydi
08:39ve müthiş bir para akması gerekiyordu.
08:42Abdülhamit Han, İngilizlerin
08:4520. yüzyılın başında o
08:49ya da 19. yüzyılın sonlarında
08:51İngilizlerin o büyük ekonomik kartelini kırmak için
08:55Almanlarla birleşti ve Almanlara bu ihaleyi verdi.
08:59Dolayısıyla 2. Wilhelm 10 yılda 3 defa
09:03kardeşim diye hitap etti.
09:05Abdülhamit Han'ı ziyaretine geldi.
09:08Ardından 1898 tarihinde
09:12Avusturya, Viyana demir fabrikalarında
09:15dökme bir çeşme yaptırdı.
09:18Parça parça getirtti.
09:20Gemilerle geldiler.
09:22Parça parça getirtti.
09:24Ve buraya 1901 tarihinde
09:27Sultan Abdülhamit Han'ın tahta çıkışının
09:3025. yılı münasebetiyle
09:33bir Türk-Alman, Osmanlı-Alman
09:36kardeşliği dembrunen
09:39öyle yazıyor.
09:40Kardeşliğine dair bir çeşme yaptı.
09:44Çok inanımsız gelmiyor kardeşlik.
09:47Biraz samimiyetsiz.
09:48Ama fotoğraf 1900'ün başları.
09:51Bilmem ki kaç.
09:531901 olur, 2 olur.
09:55İşte o dönemlerde
09:58şu an görmüş olduğunuz fotoğraf çekilmiş.
10:01Açı tam olarak bu.
10:03Peki bu açıda neden
10:05şu an ekranın yanında görülen
10:07caminin minaresi ve
10:09cami kubbesinin bir kısmı görülmüyor?
10:13O birinci fotoğrafta az evvel.
10:15İleride çektiğimiz Firuza Camii'nin
10:18kubbesi ve minaresiydi.
10:20Ancak şu an büyük ağaçlar var.
10:24Bu ağaçlar kubbeyi ve minareyi
10:27görmemizi engelliyor.
10:29Hiç de şikayetçi değiliz.
10:31Yeter ki ağaç olsun,
10:33yeter ki yeşillik olsun,
10:35bütün manzaralar kapansın.
10:37Bizim defaktomuz ve manifestomuz buydu ya,
10:40yeter ki ağaçlar olsun.
10:42Ağaçlardan dolayı
10:44ağaçların arasında detay gibi görülen
10:47minarenin külahı ve minare ve kubbe yok.
10:50Tek gördüğümüz önünde
10:52binaların olması.
10:54Ağaçların kapattığı
10:56caminin önünde
10:58binalar var ya,
11:00nerede o şimdi binalar?
11:021912'de
11:05İstanbul Belediye Başkanı
11:07Operatör Dr. Cemil Topuzlu
11:10Belediye Başkanı olduğunda
11:12bu bölgenin,
11:14bakın şimdi ben o tarafa doğru gidiyorum,
11:17nerede olduğumu görün diye gidiyorum,
11:20bu bölgenin
11:22tamamı
11:24binalar ve evlerle doluydu.
11:27Buralar.
11:29Her taraf evdi.
11:31Fakat Cemil Topuzlu
11:33bu evleri yıktı,
11:35şu an görmüş olduğumuz meydanı oluşturdu.
11:38Bu meydan çalışması kapsamında
11:40yapılan yıkımlarda
11:42sizin 1900'lerin başı
11:44diye gördüğünüz
11:46fotoğraftaki o evler de
11:48yıkıldı.
11:50Bir meydan çıktı,
11:52caminin tamamı çıktı, fakat ağaç
11:54binaların olduğu
11:56yeri de kapatıyor,
11:58camiyi de, kubbeyi de, minareyi de.
12:00Gördüğümüz bir tek
12:02Alman çeşmesi, Türk-Alman
12:04çeşmesi.
12:06Bu çeşme enteresan özelliklere sahip.
12:08Size ben bu çeşmenin
12:10özelliklerini
12:12yanına gidip anlatmak istiyorum.
12:141901 yılında
12:16bir çeşme yapılmış.
12:18Osmanlı yeşiliyle,
12:20Alman Prusya mavisiyle
12:22kaplı bu çeşmenin
12:24içindeki madalyonlarda
12:26bakın ne yazıyor.
12:28Ben gidiyorum, hadi sizi de bekliyorum.
12:36Alman Çeşmesi
12:52Alman çeşmesinin içinde
12:54İslam yeşili,
12:56içinde El Gazi, Mahlaslı
12:58Abdülhamid Han Turası.
13:00Hemen yanında ise
13:02Alman Prusya mavili
13:04Alman Kraliyet Taci bulunmaktadır.
13:06Size enteresan bir şey
13:08göstereceğim. Abdülhamid
13:10Han'ın dostum, kardeşim
13:12dediği 2. Wilhelm
13:14öylesine yaklaşmış ki
13:16yani bu ihaleyi
13:18almak için o kadar yaklaşmış ki
13:20mukaddes topraklara gitmek
13:22istemiş. Kudüs'e gitmek
13:24istemiş.
13:26Arap kıyafetleri giymiş.
13:28Bizim gazeteler
13:30Wilhelm için Hacı Wilhelm
13:32lakaplarını kullanmaya
13:34başlamış. Bu Hacı Wilhelm
13:36öylesine Hacı Wilhelm olmuş ki
13:38bakın şimdi kitabelerde
13:40bir yazı var.
13:42Bu yazıda bir İslam
13:44Turası var. Altında
13:46Abdülhamid Han'ı anlatan
13:48bir yazı bulunmakta ve
13:50yazı Hazreti Abdülhamid
13:52Han-ı Sani
13:54Efendimiz Hazretleri yazmaktadır.
13:56Hazreti Abdülhamid
13:58Han-ı Sani gayet normal.
14:00Yani 2.Abdül
14:02Hazreti 2.Abdülhamid yazıyor orada.
14:04Bir problem yok değil mi?
14:06Yok. Biz o kadar masum ve
14:08sap bir milletiz ki
14:10iki Mekke-Medine görmek, Kudüs
14:12görmek isteyen ve Arap kıyafeti
14:14giyen Wilhelm'i bir anda
14:16Müslüman mı oldu acaba dedik.
14:18Hacı Wilhelm demeye
14:20başladık. Gazeteler haber
14:22yapmaya başladı ve 1901
14:24yılında yapılan bu çeşmede
14:26Abdülhamid Han Turası'nın
14:28altında ise enteresan
14:30bir biçimde Hazreti
14:32Wilhelm-i Sani yazmaktadır.
14:34Yani Hazreti 2.
14:36Wilhelm yazmaktadır.
14:38Hazreti Abdülhamid
14:40Han, Hazreti Wilhelm
14:42iki Hazret yan yana.
14:44Biri Alman Prusya
14:46Mavisi, biri İslam Yeşili,
14:48biri Alman Kraliyet Tacı,
14:50biri İslam Turası,
14:52El Gazi Mahlaslı
14:54Abdülhamid Han. Ama
14:56her ikisi de Hazreti
14:58Abdülhamid ve Hazreti
15:00Wilhelm. 1901
15:02tarihindeki Türk-Alman Kardeşliği
15:04Den Brunen, Türk-Alman
15:06Kardeşliğini Anlatan
15:08Alman Çeşmesi'nin
15:101901'den sonraki
15:12yani ne diyelim 120
15:14küsur sene ara
15:16ile aynı açıdan çekilen
15:18iki fotoğraf şu an karşınızda.
15:26İntro
15:42Bir fotoğraf var
15:44elimizde. İnanılmaz
15:46bir tarihe gidiyoruz.
15:48Takvimler 1850'leri
15:50göstermekte. Yani
15:52günümüzden 170
15:54sene önce, 1850'ler
15:56170 yıl
15:58önce inanılmaz
16:00bir tarih, inanılmaz
16:02bir fotoğraf. Efendim,
16:04bu fotoğrafta Sultanahmet
16:06Camii'nin 1609-
16:081617 yılları arasında
16:10yapılan Sultanahmet
16:12Camii'nin
16:14altı minaresinden yalnızca
16:16biri gözüküyor.
16:18Fotoğrafın çekildiği açıdan
16:20bugün bakarsak yalnızca
16:22minare gözüküyor.
16:24Bir de
16:26Konstantin Taşı'nın, o da
16:28ağaçların arasında
16:30Konstantin Taşı'nın
16:32bir bölümü gözüküyor.
16:349. yüzyıldan kalma
16:36bir taş, 10. yüzyıl
16:38diyelim, 9. yüzyılların sonları
16:4010. yüzyıldan kalma
16:42bir taş, o gözüküyor.
16:44Fakat 1850'lerde
16:46bir taş daha var.
16:48O nedir? 390
16:50tarihinde Roma İmparatoru
16:52I. Theodosius'un
16:54getirmiş olduğu Mısır
16:56Obeliski bugün gözükmüyor.
16:58Fakat 1850
17:00diye tarif ettiğimiz fotoğrafta
17:02gözüküyor. 170 yıl
17:04önce buralarda ağaç
17:06falan yokmuş. Fakat
17:08bugün ağaç var. Bakın ne
17:10öğreniyoruz? Demek ki Osmanlı
17:12zamanında her yer
17:14ağaçlık alan değilmiş.
17:16Bugün sanki
17:18şehrin ana dokusu
17:20turistik merkezlerden
17:22bahsediyorum. Şehrin ana
17:24dokusu daha bir yeşil.
17:26170 yıl
17:28önce çekilen bu
17:30fotoğrafta bir detay var
17:32ki inanılmaz bir detay.
17:34Efendim hatırlayın lütfen.
17:36Birinci fotoğrafta demiştim ki
17:38aslında buralarda her yer
17:40evdi. Hatta böyle yürümüştüm
17:42meydana doğru.
17:441912 tarihindeki
17:46belediye başkanı Cemil Topuzlu
17:48meydan yapmak için
17:50bütün evleri yıktı
17:52ve meydan çıkarttı.
17:54Demiştim ya,
17:56işte o evlerden biri de şu an
17:58fotoğrafta görülen
18:00170 yıl önce var olduğunu
18:02bildiğimiz ama bugün baktığımızda
18:04göremediğimiz fotoğraftaki
18:06ev vardı.
18:08Bu fotoğraftan
18:10yaklaşık olarak 60 yıl
18:12daha bu fotoğraftaki
18:14ev varlığını koruyacak.
18:1660 yıl sonra
18:18gördüğünüz ev Cemil
18:20Topuzlu tarafından yıkılacak
18:22ve bugünkü halini
18:24alacak. Ne tuhaf değil mi?
18:26Tarihten bahsediyoruz.
18:28Tarihte yoktu diyoruz,
18:30vardı diyoruz. Az evvel
18:32Alman Çeşmesi'ni gösterdim ya.
18:34Size bir fotoğraf göstereceğim birazdan.
18:36Alman Çeşmesi yokken
18:38oralar nasılmış?
18:40Alman Çeşmesi 1901'de
18:42yapılan çeşme yokken
18:44buralar nasıldığı
18:46birazdan konuşacağız.
18:48Ama şimdi 1850'de
18:50var olan,
18:521912'de yıkılan,
18:542024'de
18:56göremediğimiz, meydan gördüğümüz
18:58o evin yan tarafı
19:00buralar taşlık
19:02değil, tamamen toprak bir
19:04arazi ve toprak zemin
19:06üzerinde insanlar
19:08yürüyorlar.
19:101850'lerden
19:122024'lere
19:14170 yıl geçmiş.
19:16Görmüş olduğunuz fotoğraf
19:18çok değişmemekle birlikte
19:20tek bir şeyi fark ediyoruz.
19:22Yakınlaştığımız zaman
19:24görüyoruz ki dikili
19:26taşlar çok harap imiş.
19:28Her tarafı delik deşik,
19:30yıkılmak üzere.
19:32Bugün her iki taş da
19:34son derece güzel
19:36ve sanki daha dün yapılmış
19:38gibi. Halbuki
19:40fotoğrafta görülen taşlardan
19:42bize yakın olanı 1600
19:44yaşında, fotoğrafta
19:46bize uzak olarak görülen,
19:48bizim de şu an ağaçların arasında
19:50gördüğümüz taşsa
19:52bin yıllık bir taş
19:54ama daha yeni yapılmış gibi.
19:56Fotoğrafın bakılacak olursa
19:58çok ciddi bir restorasyondan
20:00geçmiş olsa gerek.
20:02Sizi
20:04170 yıl arayla
20:06aynı açıdan çekilen
20:08iki fotoğrafla
20:10baş başa bırakıyorum.
20:12Müzik
20:34Az evvel
20:36170 yıl önce dedik ya
20:38hadi gelin
20:4060 yıldan böyle bir
20:4260 yıl, 50 küsur yıl
20:44bize doğru gelelim.
20:46Takvimler 1904'ü
20:48göstermekte.
20:501904 tarihinde
20:52Sultan Abdülhamid Han
20:54hayattayken ve tahttayken
20:56ve devleti idare
20:58ediyorken tam
21:00olarak böyle bir fotoğraf var.
21:0210. yüzyıldan kalma
21:04Konstantinsuz'un yarısı gözüküyor.
21:064. yüzyılın
21:08sonlarından 390'lı
21:10yıllardan Teodos Yunus döneminden
21:12kalma
21:14taşsa daha arkada
21:16gözüküyor. Biz şu an
21:18o taşı çok net göremiyoruz.
21:20Çünkü o taşın önünde
21:22yeşil bir ağaç var.
21:24Ağaç kapatmış durumda.
21:26Güzel.
21:28Biz hep böyle olsun istiyoruz ya
21:30her yerler ağaç olsun istiyoruz.
21:32O dikili taş
21:34o Mısır obeliski
21:36fotoğrafta çok net olarak
21:38ortada görülen yakın
21:40olarak değil de uzak olarak
21:42görülen taş o kadar
21:44eski ki o taş
21:46olduğunda henüz dünyada
21:48Batı Roma, Doğu Roma
21:50diye bir ayrım yoktu.
21:52Batı Roma
21:54yani Teodos Yunus'un
21:5617 yaşındaki oğlu Honor
21:58Yunus'un idare ettiği Batı Roma
22:00Doğu Roma
22:02yani Teodos Yunus'un
22:0414 yaşındaki oğlu
22:06Arkadyus'un idare ettiği
22:08Doğu Roma henüz yoktu.
22:10Honor Yunus da
22:12Arkadyus da henüz imparator
22:14değildi. Babalarının
22:16sarayında birer prenslerdi.
22:18O
22:20taş oraya konulduğunda
22:22bu taş çok önemlidir
22:24ve Roma'nın bölünmediği
22:26dönemleri göstermektedir.
22:28Elimizdeki bu fotoğraf tam
22:30120 sene önce
22:321904'e ait
22:34bir fotoğraf. Yerler
22:36toprak ama yol çok
22:38belli. Fotoğraftan yol
22:40olarak görülen ve insanların
22:42yürüdüğü yola. İnsanların
22:44yürüdüğü yoldan yürüyeyim mi?
22:46Size arkama döneceğim. Kusura bakmayın
22:48lütfen. Şu an insanların
22:50yürüdüğü yoldan yürüyorum
22:52ve karşıma
22:54çitle kapatılmış yeşil
22:56bir arazi çıktı. Tam
22:58olarak böyle yürünen bir yolmuş.
23:00Demek ki bu yeşillik de o
23:02zaman yokmuş. Spendom deniyor
23:04buraya. Spendom
23:06yani ovalimsi bir yapı.
23:08Aslında burası at meydanı.
23:10Burada yarışlar yapılıyor.
23:12Bu taraftan koşarak
23:14gelen at
23:16bakın kavis var, eğim var.
23:18Bu taraftan diğer tarafa
23:20geçiyor. Bu Konstantin
23:22sütunu yani fotoğrafta
23:24bize yakın olarak görülen
23:26sütün
23:28yarışmacılara
23:30hipodromun bittiğini,
23:32meydanın bittiğini artık
23:34dönülmesi gerektiğini
23:36söylemektedir. Yani bir erken
23:38uyarı sistemi gibi bir şey.
23:40At yarışları, arabalı
23:42at yarışları ya da atlı araba
23:44yarışları her ikisinin de
23:46yapıldığı bu yarışmaların
23:48bulunduğu yer tam olarak
23:50burasıdır. Hatırlayın lütfen.
23:52Tam geçen hafta
23:54bir hafta önce bugün
23:56bu saatlerde şu an
23:58üzerine
24:00bastığım, ayağımla
24:02bastığım zeminin
24:0435 metre altında
24:06yerin dibindeydik.
24:08O foto, o geçen haftaki
24:10programda
24:12sarnışlardan, dehlizlerden,
24:14kaçış yollarından iki büklüm
24:16yürüyerek gitmiş
24:18olduğumuz o yolun
24:20üstü ise burası.
24:22Geçtiğimiz hafta altındaydık.
24:24Bu hafta ise
24:26üstündeyiz. Sizlerle birlikte
24:28her tarafa gireceğiz.
24:30Bütün oyuklara gireceğiz
24:32ve Türkiye'nin
24:34önce İstanbul'un ardından
24:36Türkiye'nin ardından Balkanların ve
24:38her tarafın taşını
24:40toprağını beraber getireceğiz.
24:421904.
24:44Yani günümüzden 120
24:46sene önce
24:48Konstantin sütunu
24:50Teodosyus sütunu
24:52ikisinin ortasında
24:54kubbesi görülen
24:56Ayasofya Camii
24:58ve minareleri, toprak,
25:00zemin ve hipodrom.
25:02Efendim 120 yıl geçmiş.
25:04Bu fotoğrafın çekilmesinin
25:06üzerinden 120
25:08sene geçmiş
25:10ve şu an 120 yıl
25:12ara ile aynı açıdan
25:14çekilen iki fotoğraf
25:16karşınızda.
25:22MÜZİK
25:34Tam 130 sene önce
25:36takvimler
25:381894'ü göstermekte.
25:40Küçük kıyamete
25:42benzeyen bir
25:44isimle yani
25:46Kıyamet-i Suğra, Küçük Kıyamet
25:481509 depremi
25:50o kadar şiddetli
25:52bir deprem daha yaşamış İstanbul.
25:541894 tarihinde.
25:56İstanbul maalesef
25:58200-250 yılda bir çok
26:00yıkıcı ve vurucu
26:02depremler yaşıyor.
26:04O depremin olduğu yıl
26:06deprem olmadı muhtemelen.
26:08Yani bu
26:10fotoğrafı çektiklerinde
26:12sanırım henüz o deprem
26:14olmadı.
26:16Takvimler 1894'ü göstermekte.
26:18Sultan Ahmet'in
26:20meşhur taç kapısına giden
26:22bahçe kapısının
26:24önünde bir karpuzcu
26:26tezgah açmış.
26:28Yani burası bir mahalle.
26:30Burası bir mahalle.
26:32Burada insanlar yaşıyorlar.
26:34Burası bir mahalle.
26:36Ve tam olarak şuralarda
26:38şurada bir
26:40karpuzcu tezgahı var.
26:42Ben şu an
26:44o karpuzu satan amcanın
26:46karpuzlarına bastım.
26:48O tezgaha bastım.
26:50Buralar karpuzcu tezgahı
26:52ve bu tezgahın bir
26:54sahibi var. Dedim ya
26:56buralar mahalleymiş diye.
26:58Bakın nereler mahalle?
27:00Nereler
27:02mahalle?
27:04Ya da şöyle yapalım.
27:06Tam olarak göstereyim.
27:081912'ye kadar
27:10mahalle olan
27:12yerler bugün bomboş
27:14bir meydan. Burası ise
27:16Sultan Ahmet
27:18Külliyesi'nin
27:20Taçkapı girişi.
27:22Bir karpuzcu.
27:24Tarih 1894
27:26ve insanlar bulunmakta.
27:28Çocuklar bulunmakta. Şuralarda
27:30bugün de insanlar var.
27:32Bugün de çocuklar var.
27:34Ve geziyorlar.
27:36Buralarda kalabalık var.
27:38Karpuz ise şurada.
27:40Ne tuhaf değil mi?
27:42Elimizde 130
27:44sene öncesine ait bir
27:46fotoğraf olmasa
27:48130 yıl öncesine
27:50gidemez.
27:52130 yıl önce bu kapıyı
27:54ve arka tarafta
27:56görülen Taçkapı'yı göremezdik.
27:58Bugün Taçkapı
28:00çok net olarak görünmüyor.
28:02Zira ağaçlar kapatmış.
28:041894'te
28:06çekilen
28:08130 yıllık
28:10fotoğrafta ise
28:12Taçkapı çok net görülüyor.
28:14Çünkü önünde ağaç yok.
28:16Karpuzcunun arkasında
28:18şuralarda ağaçlar var.
28:20Küçük küçük.
28:22Yani neredeyse
28:24gövdesi bu kadar.
28:26İşte o ağaçları
28:28yani 1894 fotoğrafında
28:30bu kadar gördüğünüz
28:32o ağaç
28:34bugün tam olarak işte bu.
28:36Ne tuhaf. Ben senin çocukluğunu
28:38bilirdim dersin ya
28:40birine ben senin çocukluğunu
28:42bilirdim. İşte bu
28:44tabiri bu ağaca
28:46söyleyebiliyoruz. Bu ağacın
28:48bu görkemli ağacın
28:50belki de fotoğrafta
28:52ve ekranda ne kadar
28:54görkemli olduğu görünmüyordur.
28:56Ben size
28:58ne olduğunu göstereyim.
29:00Bakın ya da şöyle bakın.
29:02Büyük
29:04kocaman bir ağaç ve bu ağacın
29:06küçük fidan
29:08hali var o
29:10fotoğrafta.
29:121894-2024
29:14Deprem
29:16olmamış henüz
29:18anlaşılan. Çünkü deprem
29:20gibi bir hali yok. Hiçbir harabiyet
29:22yok. İki farklı
29:24fotoğraf. Aradan geçen
29:26130 yıl ve her iki
29:28fotoğraf şu an karşınızda.
29:36pençekar
29:501861
29:52William Sophos tarafından
29:54çekilen bir fotoğraf
29:56var şu an elimizde
29:58yani 161 yıl
30:00öncesine gidiyoruz.
30:02161 sene önce
30:04Sultanahmet Camii'ni
30:06arkamızı alırsak, 390 tarihinde yapılan
30:101. Teodosus tarafından Mısır'dan getirilen
30:14Obeniski önümüze alırsak, tam olarak
30:18karşımıza böyle bir manzara çıkmaktadır.
30:21Şuralarda bir inşaat hafriyatı görüyorsunuz değil mi?
30:25Muhtemelen bir inşaat yıkıldı, bir bina yıkıldı
30:29ve onun hafriyatı var. Ancak şu an,
30:322024 yılında bu manzaradan baktığımızda
30:362. Beyazıt devrinde yapılan, fakat
30:40Kanuni Sultan Süleyman Han'ın sadrazamı
30:43Pargalı İbrahim Paşa tarafından kullanıldığı için
30:47Pargalı Sarayı olarak bilinen saray görülüyor.
30:51Fakat fotoğrafta, yani 161 sene önce çekilen
30:561863 William Sophus fotoğrafında
31:01arkamdaki saray yok. Bir dakika, bir dakika
31:051863, Abdülaziz dönemine ait.
31:09Ama ben 2. Beyazıt'tan bahsediyorum,
31:12Kanuni'den bahsediyorum, Pargalı'dan bahsediyorum.
31:16Pargalı zamanında bile bu saray vardı.
31:19Ama 1863'te bu saray yok. Nerede?
31:22Hayır, hayır, var. Bu saray var.
31:25Şu an fotoğrafta, ekranın yanında görmüş olduğunuz
31:29fotoğraftaki binanın arkasında var.
31:32Efendim, 1850'li yıllar bütün dünyada, Avrupa'nın tamamında
31:39iş, kültür, sanat sergilerinin açıldığı,
31:43Osmanlı'nın ahilik, loncalık ve kervansaraylık olarak
31:48ifade ettiği iş adamlarının birbirini tanıması,
31:53birbiriyle ticaret yapması için yapılan yıllık fuarlar,
31:58Peygamber Efendimiz zamanındaki Ukka panayırına benzeyen panayırlar,
32:03Avrupa'da çok fazla yayılmaya başlandı.
32:07Her tarafta sergiler, fuarlar, panayırlar yapılıyor.
32:12İş adamları birbirlerini görüyorlar.
32:15Kültür ve sanat faaliyetleri yapılıyordu.
32:18İşte 1863 tarihinde Sergiyi Osmani,
32:24Milleti Osmani'nin yapmış olduğu Sergiyi Osmani panayırı yapıldı
32:30ve burada tam bir yıl boyunca durdu.
32:33Sergiyi Osmani panayırı dikili taşla Mısır obeliskiyle
32:39Pargalı Sarayı'nın ortasındaki boşluğa yapıldı.
32:43Bu bina bir yıl boyunca durdu.
32:45Bir yıl sonra şu an görmüş olduğunuz fotoğrafta,
32:491863'te gördüğünüz fotoğraftaki bina 1864'te yıkıldı.
32:57Şimdi isim vermeyeyim meşhur bir adam, tanınan bir insan,
33:02Tüsiyat üyesi bir iş adamı, o yüzden isim vermeyeyim marka olur.
33:08Buradaki bina yıkıldı.
33:10Bu binanın ahşap ve taş aksamları alındı.
33:14Boğaz'da Kandilli bölgesinde böyle Kandilli'den Çengelköy'e doğru giderken burun yapar.
33:21İşte o burun bölgesinde kuleli askeri okulunun kulelerine benzeyen bir kulesi ve çatısı olan yalı yapıldı.
33:32Yani bugün yani fotoğrafta 161 sene önce çekilen,
33:39William Sophos tarafından çekilen fotoğrafta gördüğünüz binanın malzemeleri bugün 2024'te Boğaz'da bir yalıda görülmektedir.
33:51Bu bina bir yalı oldu ve Boğaz'da bulunmaktadır.
33:56Bina kaldırıldıktan sonra da tekrar saray karşımıza çıktı.
34:01Efendim babam Menheperra düşmanlarından öcünü aldı.
34:08Güneyde gün doğumundan kuzeyde gün batımına kadar olan bütün bölgelerde dostluğu ve barışı sağladı yazan Mısır Obeliski.
34:20390 tarihinde Theodosius tarafından getirildi.
34:25Oğlu Honorius ve diğer oğlu Arcadius'la balkondan şu an bizi seyrediyor.
34:321863 tarihinde günümüzden 161 sene önce çekilen William Sophos fotoğrafı hakkım bize neler hatırlattı neler.
34:44Osmanlı'da yapılan ilk ve tek panayır, Osmanlı'nın ilk ve tek fuarı Sergi Osmani'yi görüyorsunuz.
34:52Şu an görmüş olduğunuz ekranın yanında görmüş olduğunuz binanın malzemeleri bugün bir yalı olarak Boğaz'da arz-ı endam etmektedir.
35:031863-2024 161 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
35:22Haydi gelin hep birlikte çok kötü yıllara gidelim 105 yıl önceye.
35:42Takvimler 1919'u göstermekte.
35:45Gün 18 Mayıs Mustafa Kemal Paşa'yı Samsun'a çıkartan Bandırma Vapuru muhtemelen Sinop civarında.
35:5316 Mayıs 1919 Cuma günü Cuma namazından sonra yola çıkan Mustafa Kemal Paşa Galata rıhtımında bir kayığa bir sanala bindi.
36:04Kız Kulesi'ne demir atmış olan Bandırma Vapuru'na bindi saat 4 civarı Samsun'a doğru yola çıktı.
36:12İşte bu fotoğraf bu Samsun harekatından iki gün sonra 18 Mayıs 1919 Pazar günü çekildi.
36:22Meşhur miting 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir'in Yunanlılar tarafından işgal edilmesinden sonra
36:323 gün sonra Perşembe günü İzmir işgali uğradı.
36:37Cuma günü Mustafa Kemal Samsun'a gönderildi.
36:41Cumartesi günü toplanma yapıldı.
36:44Pazar günü şu an görmüş olduğunuz miting yapıldı.
36:48Siz şu an İzmir'in işgalinden dolayı halkın halide nusret zorlu tunaların halide edip adı varların konuşmacı olarak katıldığı meşhur Sultanahmet mitingini görüyorsunuz.
37:04Mitingin bulunduğu yerdesiniz.
37:07Muhtemelen bulunduğunuz yerde bir kürsü var ve insanlar yukarıya bakıyorlar.
37:13Yukarıda bir kürsü var ve kürsüden konuşan var.
37:17Fotoğrafı çeken kürsünün biraz daha altından çekiyor gibi sanki.
37:23Alman çeşmesi ekranın sağında görülüyor.
37:27O yüzden biz de Alman çeşmesini ekranın sağına, benim de soluma aldık ki o açı yakalansın.
37:35Nasıl ama?
37:36Tam şuralarda bir yerlerde, şuralarda bir yerlerde böyle yukarıya bakan, fesli, çaresiz, ümitsiz, ülkenin yıkılışına şahitlik yapmak istemeyen, bu memleket içinde uğraşan insanları görüyorsunuz.
37:54Fotoğrafta gördüğünüz yığınlar yani buradaki insanlar bunların bir kısmı İstanbul'da kalıp İstanbul'dan mücadele etmeye devam edecek.
38:05Bir kısmı ise çeşitli yollarla ama genelde Özbekler tekkesi aracılığıyla Anadolu'ya kaçacaklar ve orada milli mücadeleye katılacaklar.
38:17Ne güzel insanlar.
38:19Bu ülkenin kötü zamanlarında yememiş, içmemiş, eğlenmemişler.
38:24Kaçabilecekleri imkanları varken kaçmamışlar.
38:28Mitinglere boy göstermişler ve ülkeyi kurtarmak için ciddi anlamda faaliyet göstermişler.
38:35Allah hepsinden razı olsun.
38:37Allah bir daha bu millete Mehmet Akif'in dediği gibi istiklal marşı yazdırmasın.
38:42Allah bir daha bu millete savaş günlerini göstermesin.
38:48Zor zamanlar.
38:49Dostlar 105 yıl önce 1919 miting meşhur Sultan Ahmet mitinginin çekildiği fotoğraflardan bir tanesini görüyorsunuz.
39:02Bu manzarada yani bu mitingde şu an fotoğrafını görmüş olduğunuz mitingde 1919-18 Mayıs'ında yapılan mitingde konuşmacı olarak katılan Halide Nusret Zorlu Tuna rahmetli.
39:18Çift başörtüsü takmış.
39:22Çıkmış kürsüye.
39:24Abilerim, amcalarım, kıymetli büyüklerim gün bu memleket için savaşmak günüdür.
39:34Gün bu memleket için can vermek günüdür.
39:38Gün işgallere karşı gelme günüdür.
39:42Ben düşmanla savaşmaya cepheye gidiyorum.
39:47Bir dakika.
39:48Nusret Zorlu Tuna'nın ben cepheye gidiyorum dediğinde henüz gideceği bir cephe yok.
39:5418 Mayıs 1919 yer burası.
39:59Zorlu Tuna diyor ki ben gidiyorum.
40:02Her şeye rağmen burada kalmak isteyenler olabilir.
40:06Benimle gelmek isteyen abiler, amcalar, kıymetli büyükler hadi gidelim.
40:12Kalmak isteyenlerse burada kalabilir diyor.
40:16Başındaki örtüyü çıkartıyor.
40:19Meğerse üstünde bir tane daha örtüsü varmış.
40:22İki örtülü.
40:23Başındaki örtüyü çıkartıyor.
40:25Kalabalığa fırlatıyor.
40:27Bunu giysin de öyle burada kalsın diyor.
40:31Kadın halimle ben gidiyorum diyor.
40:34Tam 105 yıl önce bu kötü günlerin canlı hatırası işte burası.
40:41Alman Çeşmesi.
40:42Karşıda henüz yapılalı daha 18 sene olmuş oraya konulalı ve mahşeri bir kalabalık.
40:50105 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
41:12Efendim bize ayrılan sürenin sonuna geldik.
41:15Bu haftada Geçmişe Yürüyen Adam ekibi olarak sizler evlerinizde,
41:21bizler mekanda ve olayın yaşandığı, tarihin yaşandığı yerde
41:26geçmişe doğru yürüdük.
41:28Geçmişte yürüdük, tarihte yürüdük.
41:31Biz bunu her hafta yapacağız.
41:33Sizler yeter ki yanımızda olun.
41:35Sizler yeter ki yanımızda olun.
41:37Her hafta Geçmişe Yürüyen Adam programını Beyaz TV'de siz yeter ki seyredin.
41:45Bakın biz sizi daha nerelere götüreceğiz.
41:48Beyaz TV Geçmişe Yürüyen Adam programı bitti.