• 20 saat önce
Döküm
00:00Jenerik müziği...
00:30Jenerik müziği...
01:00Sevgili dostlar, merhaba.
01:02Sizi bana, beni size kavuşturan Rabb'e hamdolsun.
01:06Yine çok hızlı bir hafta geçti.
01:09Yine bir hafta sonu ve yine karşınızda Beyaz TV ekranlarında artık hafta sonlarının klasikleşmiş programı
01:19geçmişe yürüyen adamla karşınızda olmaktan büyük mutluluk ve gurur duyuyoruz.
01:25Bugün sizlerle Bismillah diyor ve çok hızlı bir biçimde 3 numaralı tepeden İstanbul'un,
01:337 tepeli İstanbul'un 3 numaralı tepesinden yani normalde Beyazıt diye bilinen Teodosyus tepesinden,
01:43normalde Fatih diye bilinen Havaryun tepesine doğru Philadelphia meydanından geçerek şu an biz oradayız.
01:52Bovis Forum'u, Havaryun neler söylüyorum eğer bir zaman makinesi olsaydı ve biz o makineye binmiş olsaydık
02:01şu an bulunmuş olduğumuz yer Laleli değil Philadelphia meydanı olacaktı.
02:08Size göre solda, bana göre sağda Teodosyus Forum'u, size göre sağda, bana göre solda Havaryun Meydanı.
02:17Hemen aşağısı Bovis Forum'u, Roma'da böyle konuşuyor olacaktık ama şu an biz Allah'a hamdolsun
02:25Türkiye Cumhuriyeti'nde bulunmaktayız.
02:28Geçmişe yürüyen adam programında bugün biraz Vezneceler, biraz Vefa, sonra Süleymaniye yolu.
02:372 bölümlük bir program Süleymaniye'de bitecek olan bir programda size merhaba diyeceğiz.
02:44Benim sağımda sizin solunuzda bir hamam, Patrona Halil Hamamı.
02:50Hayır hayır, Lale Devri'ni 1730'da bitiren Patrona Halil'in hamamı değil burası.
02:57Burası Fatih Sultan Mehmet Han'ın evladı 2. Beyazıt'ın hanımı Ayşe Sultan tarafından
03:06Beyazıt Meydanı'na yapılan Beyazıt Külliyesine eşine bir katkıda bulunmak ya da bir hediye sunmak için
03:16eşi Ayşe Sultan tarafından kocasının yaptırdığı külliyeyi eklemlenmiş bir bina.
03:23Asıl adı Ayşe Sultan Hamamı ya da Beyazıt Külliye Hamamı ama halk arasında Patrona Halil Hamamı.
03:31Neden Patrona Halil?
03:33Şundan Osmanlı'da meydan yok, Osmanlı'da kahvehaneler yok, Osmanlı'da cami dışında toplanılacak yerler yok.
03:42Bir darbe yapacaksın darbecilerle toplantı yapman lazım ama dikkat çekmemen lazım.
03:4920 kişilik bir grup nerede toplanırsa dikkat çekmez.
03:55Camide konuşmalar duyulur, meydanda 20 kişilik yer yok, kahvehane dernek yok, evler almıyor o kadar, evler ufak.
04:04Nerede toplanacaksın? Cevap hamamda.
04:083. Ahmet'i tahtından indiren, lale devrini bitiren Patrona Halil ayaklanmasının darbesinin planlandığı yer işte tam olarak burasıdır.
04:21O yüzden Ayşe Sultan Hamamı'na Patrona Halil Hamamı deniyor.
04:26Yolun diğer tarafına geçtiğimizde ise fotoğraflarla anlatmayacağım için böyle anlatıyorum.
04:33Yolun bu tarafında bana göre solda ama size göre sağda bir üniversite binası Darülfünun Mektebi.
04:421933 tarihinde Atatürk'ün emriyle üniversite haline çevrilen bir fakülte.
04:50Fakat öncesinde ne? Öncesinde bir hanımın, bir hanımefendinin, bir kadının sarayı Zeynep Sultan Konağı.
04:59Zeynep Sultan Mısır Hidivi Kabalalı Mehmet Ali Paşa'nın torunu ve bir paşa ile evlendiriliyor.
05:06Paşanın adı Yusuf Kamil Paşa.
05:08Yusuf Kamil Paşa çok zengin bir adam.
05:11Her yerde malı mülkü var.
05:13Zeynep Sultan çok zengin bir kadın.
05:15Her yerde malı mülkü var.
05:17İkisi evleniyorlar.
05:19İki ekstrav, iki mega zengin evleniyor.
05:23Her şeyleri var.
05:25Adaları var.
05:26Gemileri var.
05:27Binaları var.
05:29Sarayları var.
05:30Ama çocukları yok.
05:32Allah bu çifte çocuk vermemiş.
05:35Bu yüzden bu çift bütün elindeki, avucundaki her şeyi çocuklarla alakalı kurumlara vermişler.
05:45Mesela Zeynep Sultan'ın Üsküdar Kadıköy arasındaki yazlık sarayı bir doğum evi olarak kullanılıyor.
05:56Zeynep Kamil Hastanesi hatırladık mı?
06:00Sultanın Zeynebi Yusuf Kamil'in Kamili Zeynep Kamil Hastanesi Üsküdar'da.
06:06Bu da Zeynep Sultan Sarayı 1933 tarihinde devlete bağışlanıyor ve Atatürk'ün emriyle üniversite oluyor.
06:17Zeynep Sultan'ın ve Yusuf Kamil Paşa'nın nerede bir mülkü varsa
06:22bugün ya bir hastane ya da bir eğitim kurumu Allah ikisinin de mekanını cennet eylesin.
06:30Tam karşımda şanlı Türk bayrağının süslediği.
06:35Hadi bir dua edelim mi?
06:37Allah-u Teala ölene kadar bizi kıyamete kadar bu vatanı şu bayrağın gölgesinden ayırmasın.
06:46Bizler son nefesimizi şu bayrağın gölgesinde verelim.
06:51O bayrağın ısısı ile ısınalım.
06:54Ne kadar da güzel bir bayrak.
06:56İşte o bayrağın süslediği Hasan Paşa Konağı da aslında Roma İmparatorluğundan beridir kullanıla gelen
07:04darpane diyelim para basılan depo.
07:07Osmanlı zamanı simkeşhaneyi amire.
07:10Daha sonra para ile altınla bakırla alakalı han şimdi ise bir kafeterya.
07:17Sevgili dostlar birinci fotoğrafta size Hasan Paşa'nın adı yazıyor orada.
07:24Hasan Paşa'nın yaptırdığı bir medresenin yüzlerce sene önceki fotoğrafını göstereceğim ve öyle başlayacağız.
07:35Ama programa başlamadan fotoğraf bire başlamadan önce size dünyanın en güzel görüntüsünü göstereyim mi?
07:45İçimizi ısıtan bizim insan olduğumuzu hatırlatan insana hizmet ama bir de hayvana hizmet.
07:54Hayvanlar Allah'ın dilsiz kullarıdır ve hayvanlar insanlara emanettir.
08:00Biz dinimize göre böyle biliyor böyle kabul ediyoruz.
08:04Hayvanlar bize emanettir ve bizim atamızın hayvanlar için yaptığı güzel bir şey.
08:11Ne o? Hadi gelin ona bakalım.
08:26Nasıl bir güzellik ama?
08:28Ben tam 50 yıldır İstanbul'da yaşıyorum. 50 yıllık Fatihliyim, buralıyım.
08:35Bu caddeden belki de bugüne kadar 1 milyon kere Veznecilerden Laleli'ye doğru Laleli'den Veznecilere doğru geçtim.
08:46Bu caddeyi 1 milyon kere kullandım ve her defasında şu an kameraman abi Halil abinin olduğu yerde durdum.
08:56Şu an sizin baktığınız gibi arkamdaki Sadr-ı Sabık Seyyid Hasan Paşa'nın medresesinin duvarındaki muhteşem kuş evlerine baktım.
09:09Gönlümü güzelleştirmek için bundan daha güzel bir unsur olabilir mi?
09:15Muhteşem. İnsanlar için medrese yapıyorsun ama hayvanlar için de kuş evi yapıyorsun.
09:23Şimdi bir dakika, hayvan için bir delik lazım. İçine girse, tünese, soğuktan korunsa, yağmurdan korunsa ona yeter.
09:34Peki bu kadar özenle ne gerek var? Yani bunu yapmaya ne gerek var?
09:393 tane delik yapsan yetmez mi? Tabii ki yeter. Kuş için yeter. İnsan için yetmez.
09:47Delikler kuşlar için. Deliklerin önünde bulunan minareler, balkonlar, köşkler, merdivenler benim için, insan için.
09:58İnsanın ruhunu güzelleştirmek için bütün bu çalışmalar aslında.
10:04Seyyid Sadr-ı Sabık Hasan Paşa'nın ruhuna rahmet. Ne kadar da güzel bir eser vermiş.
10:11Biz Halil abiyle az evvel yer değiştirdik. Patronu Halil Hamamı bu tarafta.
10:17Şimdi size göre yer değiştirdik. Fakülteyle hamam değişti. Arkamda da böyle bir görüntü vardı.
10:25Benim karşımda sizin arkanızda şu anda Şanlı Türk bayrağının süslediği Hasan Paşa Konağı bulunmakta.
10:34Lütfen gelin, lütfen Zeynep Sultan Sarayı'nı, lütfen Ayşe Sultan Hamamı'nı, Hasan Paşa Konağı'nı, Simkeşhane-i Amire'yi,
10:45Seyyid Hasan Paşa'yı, Sadr-ı Sabık Hasan Paşa'nın yaptırdığı medreseyi ve şu tarihi yolu lütfen yürüyün.
10:55Burası pazarınızı, bir pazar gününüzü ayırmaya değmez mi? Gelin ve ben neleri size anlatıyorum. Gözlerinizle görün.
11:05132 sene insan ömrü için büyük bir zamandır ama fotoğraflar için ve dünya için bir göz kırpma anıdır.
11:321893'ten kalma bir fotoğrafla şu an karşınızdayız. 132 sene öncesine bizi bir fotoğraf götürdü.
11:43Bu arada bir fotoğraf bizi götürüyor ama bir tane yaşlı bir teyze ve yanında şemsiyeli genç biri var. Fark ettiniz mi fotoğrafta?
11:54Ben şu an tam olarak onların olduğu yerdeyim. Zaten şemsiye, şems güneş demektir ve güneşlik demektir şemsiye.
12:04Burada bu yıkılan yerde bir dükkan varmış. Dükkanın önünde bir teyze duruyor. Şurada bir yerde bir teyze ve şemsiyeli biri.
12:17Fotoğrafa baktığımızda bir takım değişikliklerin olduğunu görüyoruz.
12:23Mesela bugün Sadr-ı Sabık Es-Seyyit Hasan Paşa Medresesi'nin çeşme kısmına, sevil kısmına 1-2-3-4 basamaklı bir merdivenden çıkılırken o günlerde düz ayakmış.
12:42Yani biz bazı programlarda diyoruz ya İstanbul'un topografik yapısıyla oynandı. Bazı tümsekler çukur, bazı çukurlar tümsek oldu.
12:55Bazı düzlükler azaltıldı ya da çovaltıldı. Bu yüzden tarihi yapılar ya yukarıya çıktı ya da aşağıya gömüldü hep diyoruz ya.
13:05Bakın şu an yukarıya çıkan bir fotoğraf var. 132 sene önce bu bölgenin yeryüzü burasıymış.
13:17Yani ben şu an, tutarak gideyim, ben şu an adım atarsam 132 sene önceki zemine adım atıyorum şu an.
13:29Şurası, şurası, şurası. Şöyle yürünüyor. Yani bu kadarmış. Fakat aşağı doğru kazmışlar, alta inmişler.
13:41Bu yüzden bu çeşmenin bu sebelinde altına indikleri için merdivenlerle bir daha yükseltmişler.
13:49132 sene önce, 1893'te burada bir kapı vardı. 2025, burada hala bir kapı var.
13:59Kapının yanında bir çeşme, çeşmenin yanında önünde tezgah olan bir dükkan var.
14:06Ama bakın, burası yüksek. Yani benim şöyle yaparak yukarıya çıkmam gerekiyor.
14:13Fotoğrafta burada öne doğru tezgahlar var. Tahta tezgahlar, ahşap tezgahlar.
14:20Bugünse o tezgah yok. Aşağıya doğru inen yerden dolayı bir yükseklik ve dükkan.
14:28Peki, 1-2-3-4, fotoğrafa bakacak olursak şemsiyeli teyzelerin olduğu yer 5 ve galiba caddeye kadar giden dükkanlar neden var?
14:42Cevap, burası bir medrese. Osmanlı'da medreseler, ilim-irfan yuvaları ve camiler asla devletten maaş almazlardı.
14:54Maaş alan emir alır. Eğer birisi maaş alıyorsa emir de alır.
15:01Bu yüzden medreseler ve camiler, imamlar ve medresedeki hocalar özgür olsunlar.
15:10Gerekirse devleti ve padişahı da eleştirebilsinler.
15:16Bağırır olma padişahım senden büyük Allah var diyebilsinler diye onlara maddi anlamda imkanlar veriliyordu.
15:25Devletle bağı kesiliyordu. Kendi gelirlerini kendileri kazanıyordu.
15:30Bu yüzden medresenin parasını kazanan dükkanlar var ve o dükkanlardan biri de buradaymış ve önünde de şemsiyeli teyzeler bulunmakta.
15:41Bugün o dükkan yıkılmış. Park olsun diye yıkılmış.
15:44Şimdi zaten bir ağabey bizim arkamızda bulunmaktadır.
15:49132 sene önce 1893 tarihinde şurada bir köpek yatıyor. Tam olarak burada.
15:58Yani şu an ben makinaya binsem ve o güne gitsem şu an elimin altında bir köpeğin olduğunu fotoğrafa baktığınızda zaten görüyorsunuz.
16:09Köpek burada yatarken köpeği bırakalım. Şemsiyeli teyzeleri bırakalım.
16:15Şuradaki insan yokluğunu bırakalım. Sadr-ı sabık Hasan Paşa medresesine bir bakalım.
16:26Nasıl ama çok güzel değil mi? Size bu fotoğrafın eşliğinde Osmanlı tarihinde muhteşem olan bir hikayeyi anlatmak istiyorum.
16:38Bakın şimdi ben geldim. Burada bir çeşme var. Ben susadım. Bu çeşmeden su içmek istiyorum.
16:49Burada hakikaten bir çeşme var. Su içmem için çeşme biraz içeride. Eğilmem gerekiyor.
16:56Şöyle bir pozisyon almam gerekiyor.
17:01Burası bir sokak. Sokağa karşı eğilmeyeyim diye kadınlara siyatik hastası olup belinde problem olup eğilemeyenlere, çocuk olup boyu yetimeyenlere,
17:22ihtiyar olanlara, velhasıl eğilerek su içmek istemeyenlere devlet bir de sebil yapmış.
17:29Buraya geliyorsun. Burada şebekeler var. Bütün sebillerde bu şebekeler vardır.
17:36Burada bakır bardaklar var. İçerideki memurun doldurduğu bakır bardaktan suyu alıyorum, içiyorum, koyuyorum ve gidiyorum.
17:48Takvimler 1893. Takvimler 2025. Aradan geçen 132 yıl. 132 yıllık arayla aynı açıdan Halil abinin çektiği açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
18:18Bir önceki fotoğrafın aynısı değil, biraz farklı. Bir şey göstereceğim. O yüzden bu fotoğrafı seçtik. 1900. Az evvelki fotoğraftan 7 yıl sonra.
18:38Yani günümüzden 125 sene önce. Yine aynı medrese, yine aynı sebil, yine aynı çeşme. Ama burada biri var farkındasınız değil mi? Böyle böyle durmuş.
18:50Elik bakmış, bize bakmış, kameraya bakmış. Bir dede. 1900 yılında muhtemelen 75-80 yaşlarında. Yani 2. Mahmud'u görmüş, 3. Selimleri görmüş, 4. Mustafa'ları görmüş,
19:11Abdülmecitleri, Abdülazizleri görmüş. Görmüş de görmüş. Böyle duran bir amca. Ve şimdi takvimler Abdülhamid'i göstermekte. Takvimler 1900. Bir amca duruyor burada. Ve şurada bir dükkan var.
19:29Arada bir çeşme. Fotoğrafta detay olarak görülüyor. Çeşmenin yanında bir dükkan. Dükkan açık. Bugün kapalı. Bakın burada bir yükseklik. Dizimden biraz daha yukarıda. Fakat fotoğrafa bakacak olursak, burası hala düz.
19:48Yani 1900'lü yıllarda da burada herhangi bir yükseklik olarak bir şey değişmemiş. Ben amcanın durduğu yere durayım. Ve amcanın durduğu yerden size konuşayım. Nasıl güzel fotoğraf ama.
20:03Bizi 125 yıl öncesine götüren 133 yıldan bir an daha saniyeler içinde 7 yıl atlattık ve 125 yıla geldik. Muhteşem bir görüntü. Sadr-ı Sabık Hasanpaşa Medresesi.
20:20125 sene önce şu amcayı lütfen dikkatli seyredin. Dükkan açık. Bugün kapalı. O dükkanı da görün. İki fotoğraf. 125 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
20:50Otobüsleri seyretmiyorum. Yani benim otobüslerle bir işim yok. Ben 500 yıllık bir camiyi seyrediyorum. Camcı Ali Mescidi'ni seyrediyorum. Tam buradaydı.
21:10Şu an sarı otobüsün belediye otobüsünün bulunduğu yerde bir caminin olduğu ne kadar da zor değil mi inanmak? Burada bir cami vardı. Efendim 1950'li yılların başları takvim olarak, tarih olarak çok net bir sayı değil ama elliler deniyor.
21:31Yani anladığımız kadarıyla Adnan Menderes iktidarının ilk yıllarında buradan bir görüntü. Kameraman Halil abinin olduğu yerde caddenin tam ortasında henüz arabalar ve trafik bu kadar yoğun değilken bir fotoğrafçı durmuş ve buradan bir görüntü çekmiş.
21:55Bana göre sağda size göre solda bir bina var. Bu bina Beyaz Minibüs giderse eğer daha da kolay görülür Kuyucu Muratpaşa Türbesi. Görülen o ki 1950'li yıllarda kubbe yokmuş. Çatılı üçgen bir yapıymış. Ardından yapılan restorasyonlarda kubbe konulmuş.
22:18Fotoğraf sonbaharda çekilmiş. Bugün de kış ayı ve yapraklar yok. Ağaçlar çıplak. Fotoğrafta da ağaçlar çıplak. Ne kadar güzel denk geldi. Bugün güneş var. Fotoğrafın çekildiği zaman hava kapalıymış ve güneş yokmuş.
22:38Uzunlamasına Kuyucu Muratpaşa'nın hemen ilerisinde bir kubbe daha var. Fotoğrafta o da çatı, üçgen bir çatı olarak görülüyor. Peki o ne? İlerleyen fotoğraflarda onu da göstereceğiz. O bir Sıbyan Mektebi. Kim yapmış? Neden yapmış? Hepsini konuşacağız.
23:01İleri de minareler var. Benim şu an tam arkamda görülüyor. Fotoğrafta da fotoğrafın tam ortasında görülüyor. O minareler Nevşehirli Damat İbrahim Paşa Camii'nin minaresi ve Şehzadebaşı'nın minaresi. İki tane yan yana minare.
23:19Gelelim mi asıl fotoğrafa? Ve fotoğrafı bu fotoğrafta bizi neyin çektiğine. Zaten bir sonraki fotoğrafta daha detaylı göreceğiniz bir cami var. Elimle gösterdiğim yerde. Şurada bir bina. Ben o binaya doğru şimdi gideyim ve görüntüyü biraz bozacağız.
23:39Şurada bir bina var. Ve bu binanın şöylesine gelen bir cadde. Devam ediyor. Ve burada bir bina var. Bu binanın hemen yanında şuralarda bir cami var. Ben şu an camiye girdim. Şu an Camcı Ali Mescidi'nde bulunmaktayım.
24:04Keşke cami olsaydı da ben giremeseydim. Belediye otobüs durağı açılsın diye Veznecilere bir otobüs durağı yapmak için 1957 yılında hangi akla hizmet bilinmez Adnan Menderes zamanında bir mescit yıkıldı.
24:25Burada bir cami yıkıldı. 1957 daha dün gibi Adnan Menderes'in zamanı. Ve bakın cami hareketlendi. Otobüs oradan gitti. Yine otobüs var. Yine cami.
24:40Yani cep olsun. Böyle düz giden cadde kenara doğru bir cebi olsun ve oraya otobüsler yanaşsın diye tam olarak şuradaki cami yıkıldı ve yerine otobüs durağı yapıldı.
24:56Veznecilerde bir caminin 500 yıllık Sultan 2. Beyazıt döneminden kalma, 1510'lardan kalma, 1510, 500 yıllık bir caminin bir otobüs durağı olması için yıkıldığını ve yerine otobüs durağı yapıldığını bilsek acaba ruhumuzda ne olur?
25:24Şu an biliyoruz. 1950'lerin başı 2025 aynı açı iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
25:351940 yani günümüzden 85 sene öncesi öyle bir fotoğraf ki bir binanın nasıl bir şekil ve hüviyet değiştirdiğinin göstergesi.
26:04Bana bir fotoğraf göster. O fotoğrafta bir bina olsun ama bugün bambaşka olsun diye soran olursa hiç şüphesiz ki hiç çekinmeden de Vezneciler Kuyucu Murat Paşa Türbesi diyebilirsiniz.
26:20Bu türbe aslında Osmanlı zamanında kubbeliydi. 1894 tarihindeki İstanbul depreminde, Büyük İstanbul depreminde, Abdülhamit Han dönemi İstanbul depreminde yıkıldı.
26:36Yerine Sultan Mehmet Reşat döneminde 1910'lu yıllarda bir çatı yapıldı. Üçgen bir çatı. 1910'lu yıllardaki bu çatı şu an 1940 yılındaki fotoğrafta görüyorsunuz.
26:53Bu fotoğrafta 1940'ı görüyorsunuz. Önünde üniversitenin güvenlik kulübesi yok. Burası da üniversite değil o aralar zaten. Üniversite ön tarafta bulunuyor burası değil.
27:0840'lı yıllardan sonra Darülfünun olduktan sonra burası kapatıldı ve fan fakültesi haline geldi. Bura kapatılınca türbede üniversitenin içinde kaldı. Aslında türbe dışarıda olmalıydı. Üniversite türbeyi kapsamamalıydı.
27:29Bir yanlışlık, bir yanlışlık, bir yanlışlık. İnsanlar bugün Kuyucu Murat Paşa'nın türbesine dua etmek için üniversiteye girmek, güvenlik görevlerine izin almak zorundalar. İki ayrı kurumdan bahsediyorum.
27:45Kimdir Kuyucu Murat Paşa? Sultan 1. Ahmet, Sultan Genç Osman ve 4. Murat dönemlerinde Anadolu'da var olan Celali isyanlarını, Yeniçeri isyanlarını ve yol kesip halka hayatı zindan eden,
28:04eşkıyaları durduran ve büyük büyük dev gibi çukurlar, kuyular kaldırıp isyankarları öldürüp bedenlerini bu kuyulara atan, binlerce kuyu açan Anadolu'daki anarşizmi ve Anadolu'daki terörü, eşkıya terörünü engelleyen halkın sevgilisi,
28:26eşkıyaların gözünde zalim adam, halkın gözünde kahraman Kuyucu Murat Paşa tam olarak burada yatmaktadır. 1940 yılında günümüzden 85 sene önce görmüş olduğunuz fotoğraf gibiydi, yani çatılıydı.
28:44Bugün ise 1950'li yıllarda yapılan restorasyonla buraya kubbe kazandırıldı. 1940'lar herhangi bir bariyer yok, herhangi bir engel yok, herhangi bir üniversitenin güvenlik kulübesi yok, direkt içeri girebiliyorsun.
29:021944-2025 türbeye maalesef girmek yasak. Keşke yasak olmasa ve herkes o türbeye girse. 1940-2025 aynı açı iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
29:32Tam 70 sene önce. Nasıl bir rakam? 70. Takvimler 1955'i göstermekte. Arkamda bir şey görünmüyor ama arkamda göreceğiniz, keşke görmüş olsaydınız diyeceğin bir eser var.
29:54Tam 500 yaşında. 1510'lu yıllarda yapılmış. İki fotoğraftır anlattığım bir cami. Camcı Ali Mescidi. Onu göstermek ister, şöyle kenara çekilmek, bakın ama nasıl da güzel bir cami değil mi demek isterdim ama maalesef elimi gösterdiğim yerde yalnızca otobüs durakları ve parklar, araçların parkları bulunmaktadır.
30:21Efendim takvim 1955'i göstermekte. Henry Frost önderliğinde, Fransız şehir mimarı Henry Frost önderliğinde 1942 yılında başlayan İstanbul'un şehir cinayeti, İstanbul'u kimliksizleştirme ve İstanbul'un o tarihi Osmanlı ruhundan arındırıp ruhsuz bir Avrupa şehri yapmak için uğraşıldığı 42'den tam 13 sene sonra.
30:511955'te caminin de yıkılmasından iki sene önce 1955'te tam olarak Halil abinin olduğu yerde bir fotoğrafçı durmuş ve bu fotoğrafçı şu an gördüğünüz fotoğrafı çekmiş.
31:08Halil abiye abi bir fotoğraf çek desem sadece otobüsleri ve giden gelenleri çekecek. Ne yapsın adam? Eldeki imkan bu.
31:18Tam olarak şu araçların, şu siyah taksinin döndüğü yerde böyle barakadan böyle ufak ufak dükkanlar var. O dükkanların önünde şu an beyaz minibüsün ve gri arabanın arasında da insanlar var Süleymaniye'ye doğru dönmek için.
31:40Şurada ise ovalimsi bir yapı var. Nasıl yıkılmış ama? Nasıl yıkmışlar her şeyi? Bu sokaklar yıkılmış, sokakların sadece binaların duvarları kalmış.
31:55Bu sarmaşıkların arkası, sarmaşıkların arkası sadece o günlerden kalan binaların duvar kalıntıları. O sarmaşığı aralasan sana tarih anlatacak onu arala duvarla göz göze gel bak sana neler anlatıyor.
32:14Şurada ovalimsi bir bina fotoğrafta görülüyor. Şu abinin döndüğü yerde ise şu beyaz minibüsün döndüğü yerde tam 70 sene önce küçük küçük böyle barakadan oluşmuş dükkanlar bulunmakta.
32:34Dükkanlar ovalimsi bir yapı. Dükkanların hemen arkasında Camcı Ali Mescidi. Dostlar ben nelerden bahsediyorum yahu? Ben neler söylüyorum? Hangi zaman diliminden bahsediyorum?
32:49Takvimler 1900'lerin sonlarını bulmasın. 2000'leri de bulmayalım canım. 2025'i hiç bahsetmiyorum. Takvimler 1957'ye geldiğinde burası dümdüz edildi. Her şey ve her yer yıkıldı. Camcı Ali Mescidi hiç gereği yokken neden yıkıyorsun onu?
33:11Cadde zaten bakın böyle dümdüz. Şehzade başından beyaza doğru giden bir cadde var. Bu caddeyi yapmak için yıkmalara başladın tamam. Kenarda bulunan camiyi neden yıkıyorsun?
33:27Eğer işin başında Fransız bir mimar Henry Prost olursa tabii ki de bu caddeyi büyütmek için yapılan yol çalışmasında oradaki kenarda yolun kenarında bulunan camiyi de yıkarlar. Sonra o cami yıkılmış. O caminin yanındaki dergahlar ve tekke binaları da yıkılmış.
33:51Kocaman bir boşluk yapmışlar. Normalde şöyle gelen, elim daha iyi anlatır herhalde, şöyle gelen bir cadde bir süre sonra şöyle oluyor. Sonra yine birleşiyor. Neden?
34:07Buradaki bu cep neden yapıldı? İşte o cep bu ceptir. Ardından ya biz madem böyle bir cep yaptık o halde burası da otobüs durağı olsun demişler ve burayı da otobüs durağı yapmışlar. Aslında burada böyle bir şey yapmaya gerek var mıydı? Henry Prost'a göre vardı. Bize göre var mıydı? Yoktu.
34:31Takvimler 1955. Büyük yıkımdan iki sene önce görüntü fotoğrafta olduğu gibi. Takvimler 2025. Görüntü tam olarak arkamda gördüğü gibi. 70 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
35:011950'ler diye tescillenmiş bir fotoğrafla daha karşı karşıyayız. Nasıl görünüyor? Eski fotoğrafta nasıl görünüyor?
35:20Efendim Kanuni Sultan Süleyman Han'ın bir sadrazamı var. İlk sadrazam. 1520-1523 yılları arasında ilk üç yılında Kanuni'ye sadrazamlık yapmış Yavuz Sultan Selim Han gibi bir adama vezirlik yapmış, sadrazamlık yapmış bir adam.
35:42Niye böyle abartarak söylüyorum? Durum çok vahim sevgili dostlar. 1512-1520'li yıllarda hüküm sürmüş olan Yavuz Sultan Selim Han dönemindeki en büyük beddua, bir insana yapabileceğin en büyük beddua Allah seni Selim'e vezir etsindir.
36:05Eğer bir adama Allah seni Selim'e vezir etsin diyorsan o adam iki sene içerisinde öl demektir. Yavuz Sultan Selim Han'a vezir olmak, sadrazam olmak bu kadar zorken Piri Mehmet Paşa ona yıllarca dayanmıştır.
36:25Şu an arkamda Kuyucu Murat Paşa Türbesi'nin hemen arkasında Fen Fakültesi olarak kullanılan Darülfünün binası, önünde ise dükkanlar vardır. O dükkanların şu an tamirat dönemi, restorasyon sürecini görüyorsunuz.
36:451950'li yıllarda bu cadde yapılırken ve bu cadde yapılsın diye pek çok şey yıkılırken bunlardan biri de o cami iken görüyorsunuz.
37:00Ben şimdi bu sokakta, bu caddede görüntülen kumlara, bu insanların gittiği yerlere gideyim mi? Mesela şu an bir caddedeyiz. Bu arada arabaları gözeterek ben buraya geçtim. Şu an bir caddede bulunmaktayız.
37:17Tam da ortaya çıktım. Burada bir toprak var farkında mısınız? Bu toprakların bulunduğu kümelerin, kumların, toprakların, taşların olduğu yerlerde bulunmaktasınız.
37:29Burası öylesine restorasyon yapılan bir yer değil. Pek çok şey yıkılarak yapılan bir restorasyon ve bu binaların, şu dükkanların, şu alışveriş merkezlerinin arkasında zaten şöyle bir tane kubbe görünüyor ağaçların arasında, arkasında Kuyucu Murat Paşa Medresesi bulunmaktadır.
37:52Şu binalar, şu yapılar, şu dükkanlar, alışveriş merkezleri medresenin önüne yapıldığı için bugün medrese maalesef görünmüyor.
38:04Ama ben başka şey demiştim. Yavuz Sultan Selim Han dönemi Piri Mehmet Paşa o ne? İşte o da bu. Bakın şurada bir tane Sıbyan Mektebi var. Sıbyan Mektebi'nin altı da alışveriş dükkanları dolu.
38:19Üstü Sıbyan Mektebi, altı Hayrat ve onun hemen karşısında Camcı Ali Mescidi, Camcı Ali Dergahı ve Tekkesi. Nasıl bir yermiş burası ve bugün nasıl bir yer?
38:34Bugünkü fotoğrafa baktığımızda, o günkü fotoğrafı gördüğümüzde insanın içinden üzülmek yaşıyor. Böyle olmamalıydı. Hayır, hayır şehirleşelim ama böyle değil.
38:48Bakın şurada camların arasında hatta şöyle geçeyim ve size öyle göstereyim. Camların arasında bir duvar var gördünüz mü? Arkasında.
38:58O duvar gelenler ve geçenler tarafından çok fazla incelenmezse ne olduğu anlaşılamayacak bir duvardır.
39:07Aslında o duvar Ayatıriada Kilisesi. Burada bir kilise vardı. Ayatıriada, baba oğul ve kutsal ruh üçlemesi adına yapılan Ayatıriada.
39:191700 yıllık bir yapı. Roma İmparatoru Konstantin'den sonraki dönemlerde Konstantin Oğuz zamanında 360'lı yıllarda yapılan bu yapı Ayatıriada Kilisesi'nin sadece manastır kısmının duvarı kaldı.
39:36O duvarda Piri Mehmet Paşa Sıbyan Mektebi'nin bahçesinde bulunmaktadır.
39:42Sevgili dostlar neler anlatıyorum nelerden ve hangi yüzyıllardan bahsettiğimin farkında mısınız?
39:49300 yıl, 500 yıl, 1700 yıl hepsi yan yana, hepsi 70 yıllık bir fotoğrafta.
39:57Bugün günler 1950'ler aynı açıya geçeyim ve size medreseyi ve 1950'lerdeki yol yapımını göstereyim.
40:071950'ler fotoğraf bölünüyor. 70-75 sene önce şu dükkanlar yokken arkasındaki medresenin restorasyonu.
40:2075 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
40:271959 artık her şey bitmiş. Az evvel gördüğümüz Kuyucu Murat Paşa Medresesinin önündeki toprak yığıntıları bitmiş.
40:52Artık bir yol başlamış. Hatta tramvay yolu bile var.
40:571959 yani günümüzden 66 sene önce.
41:04Bana göre sağda ama şu an eski fotoğrafa göre solda şurada ağaçlık bir alan var.
41:11Baktığınızda fotoğrafta görüyorsunuz.
41:14Bu ağaçlık alan bugün de önünde palmiye ağaçları var.
41:19Osmanlı Devleti zamanında Kanuni Sultan Süleyman Han döneminde burada bir ocak varmış.
41:26Bu cadde şu an bu arabaların bulunduğu cadde.
41:30Aslında bir Yeniçeri Ocağı.
41:33Evet bir Yeniçeri Acemi Oğlanlar Birliği.
41:37Orta kışla Acemi Oğlanlar Alayı diye geçiyor burası.
41:42Ve burada bir hamam var.
41:44Acemi Oğlanlar Hamamı.
41:46O hamamın bulunduğu yer işte.
41:49Ormanlık alan gibi görülen, bu koru gibi ağaçlık olarak görülen yer aslında Yeniçeri Ocağı'nın bulunduğu alandı.
41:58Ve orada bir hamam vardı.
42:00Hatırlar mısınız?
42:02Size bir programda Hamami Zade İsmail Dede Efendi'yi, onun babası İbrahim Efendi'nin sorumlu olduğu hamamı ve her şeyi göstermiştik.
42:12İşte o hamam tam olarak ağaçların olduğu yerde.
42:16İnsanlar var şuralarda ve buradan içeriye doğru yol var.
42:20Laleli'ye iniyor.
42:22Şöyle yaparsam fotoğrafın solu.
42:25Ama şu an bana göre fotoğrafın sağında bir yol.
42:30Bugün hala o yollar var.
42:32Bu tarafa geçtiğimizde ise sinemalar var.
42:37Başka başka bölümlerde size özel vezneciler programı çektiğimiz zaman Şehzadebaşı'ndan gelirken şuralarda perah sinemalarını göreceğiz.
42:49Sinemaların olduğu yer bugün ayakkabı dükkanları ve hemen arkamızda ağaçlar olduğu için görünmüyor ama Şehzadebaşı Camii Ulu Ortağı görülüyor.
43:01Fotoğrafta çok net olarak görülüyor.
43:0460 küsur sene, 70 yıla yakın bir dönem önce, 66 sene önce görüntü fotoğrafta olduğu gibiydi.
43:152025'te görüntü şu an gördüğünüz gibi.
43:21Ne çok şey değişmiş değil mi?
43:23Bu fotoğraf, bu bölümün son fotoğrafıydı.
43:27Bu da bitti.
43:29Bu haftalık bitti.
43:31Allah fırsat ve ruhsat verecek inşallah bize.
43:35Ne diyorduk her hafta?
43:37Allah fırsat ve ruhsat verirse haftaya buradan veznecilerden Süleymaniye'ye doğru tarih boyu neler atlanmış, neler yaşanmış, neler unutulmuş, akılda neler kalmış onları konuşacağız.
43:55Haftaya inşallah Beyaz TV ekranları, Geçmişe Yürüyen Adam programında görüşmek üzere.
44:02Bu haftalık Allah'a emanet olun.