TVPlaza
  • 8 saat önce
Döküm
00:00www.feyyaz.tv
00:10www.sebeder.org
00:20www.sebeder.org
00:30www.sebeder.org
00:40www.sebeder.org
00:45Efendim merhabalar, yine bir pazar, yine Beyaz TV ekranları ve yine geçmişe yürüyen adam sizlerle birlikte geçmişte yürümek bu programın tek konsepti ve ana konsepti.
00:59Bugün sizlerle 100 yıl, 120 yıl, 150 yıl, 70 yıl, 50 yıl çeşitli dönemlere gideceğiz.
01:06Bu bölgenin Ayasofya ile Sultanahmet arasında kalan bölgenin tarihte nelere şahitlik yaptığını, burada nelerin yaşandığını hep beraber göreceğiz.
01:19Bazen Hürrem Sultan Hamamı'na ki tarih ona Zeoksippos Hamamı diyor, bazen de Sultanahmet Medresesi'ne gideceğiz ama tamamen fotoğraflar eşliğinde.
01:31Bugün yeşillik bir arazi olarak gördüğünüz bu park 1960 darbesinde askerlerin, tanklarının ve eğitimlerinin, eğitim kamplarının bulunduğu yermiş.
01:44Mesela eğitim yapan 60 yılındaki darbeci askerleri şu meydanda, şu çimenliklerin olduğu yerde görmek hakikaten çok insanı örseleyen ve üzen bir görüntü.
01:58Efendim buradayız, Ayasofya'dan önündeyiz ve sizinle çok güzel bir program yapmayı planlıyoruz.
02:05Hazırsanız bizler hazırız, sizler evlerinizde oturduğunuz yerde elinizde çayla, kahveyle, kahvaltı sonrası.
02:14Bizler mekanın ve hadiselerin yaşanmış olduğu yerde, arazide ekip arkadaşlarımızla birlikte geçmişe yürümeye ahdettik.
02:25Beyaz TV, geçmişe yürüyen adam bir pazar klasiği başladı.
02:31Francis Bedford, 22 Mayıs 1862 diye işaretlemiş bu fotoğrafı.
02:38Yani günümüzden 162 sene önce bir fotoğraf çekilmiş, 1. Ahmet Türbesi'nin bir penceresi alınmış.
02:48O yüzden fotoğrafta 1. Ahmet Türbesi'nin bir penceresi gözükmekte.
02:52Yoksa burada baya baya pencereler bulunmakta.
02:55Arka tarafında Ayasofya Camii var.
02:58Ayasofya Camii ile 1. Ahmet Türbesi'nin arasında bir sürü evler var.
03:04Bu evlerde birçok ev var.
03:08Hemen şurada Mısırcı'nın bulunduğu yerde ev var.
03:12Öyle güzel bir blok.
03:14Yan tarafında yani şuralarda yani bankamatiklerin olduğu yerde ahıra benzeyen tek kapılı küçük pencereli beyaz bir bina var.
03:26Sanırım ekranın yanında bulunan o orijinal fotoğrafta hangi binadan bahsettiğim net olarak anlaşılmaktadır.
03:3322 Mayıs, 22 Mayıs yaz ayı demektir.
03:3822 Mayıs 1862 tarihinde Francis Bedford,
03:431. Ahmet Türbesi'nin bir penceresi alınmış.
03:4722 Mayıs, 22 Mayıs yaz ayı demektir.
03:5122 Mayıs 1862 tarihinde Francis Bedford gelmiş.
03:57Tam olarak bulunduğumuz yere konmuş ve orada bir fotoğraf çekmiş.
04:03O günlerde böyle omuza ya da gözden bakılan fotoğraflar yok.
04:08Bir tripot gerekiyor.
04:10Yine bir tripot.
04:12Kameraman kardeşim Faruk'un kamerasında olan tripot gibi bir tripotla tam olarak bu manzarayı almış.
04:20Bir sürü binalar var.
04:22Bir sürü yapılar var.
04:24Tam olarak çözemedik ama şuralarda bir yerlerde böyle kulübeye benzeyen barakayla kapatılmış.
04:31Şuralarda sanki bir su kuyusu da var.
04:35Hatırlayın lütfen.
04:37Geçtiğimiz günlerde, iki hafta önce ayağımızı bastığımız zeminin 35 metre altına indik.
04:45Ve oradaki sarnıçları gösterdik.
04:48Roma'dan kalma sarnıçlar 35 metre yerin altında bulunmakta.
04:53Yerebatan sarnıcı bulunmakta.
04:56Binbir direk sarnıcı bulunmakta.
04:58Loğusus ve flexenus sarnıçları bulunmakta.
05:02Bu bölgede bol miktarda sarnıç var.
05:05Osmanlı Devleti'nde sarnıç suyu içilmez.
05:09Yani sarnıç suyunu Osmanlı evine götürmez.
05:14İslam'da, İslamiyet'te duran su caiz değildir.
05:19Hareketli su caizdir.
05:22Bu yüzden sarnıç sularını yeşillik, bostan ve ağaç sularken kullanıyordu Osmanlı.
05:31Muhtemelen o bölgede bulunan sarnıçtan çıkartılan su, kuyudan çıkartılan su,
05:39herhalde eğer o tahminimiz doğruysa, şurada görülen o beyaz bina hakikaten ahırsa,
05:48ahırdaki hayvanlara içme suyu olarak şimdi daha mantıklı hale gelebilir.
05:54Ahır var, hayvanlar var, kuyu var, içme suyu var vs.
05:58Yanında görkemli binalar ve türbenin yan tarafında böyle gül kurusu kırmızıya benzeyen bir bina.
06:07Görkemli ve güzel bir bina.
06:09Efendim, bu binaların hiçbiri şu an yok.
06:141862 tarihinde, günümüzden 162 sene önce 22 Mayıs 62'de bakıldığında,
06:23burada bol miktarda bina görülüyor.
06:27Bugün ise bol miktarda meydan var.
06:31Neden?
06:32Bu fotoğrafın çekilmesinden tam 50 sene sonra,
06:371912'de Operatör Doktor Cemil Topuzlu belediye başkanı olur
06:44ve Cemil Topuzlu her defasında anlattığım gibi,
06:49geçen programda da, geçtiğimiz haftada iki fotoğrafta söylediğim gibi,
06:54burada bir meydan olsun diye Cemil Topuzlu bütün binaları, bütün evleri yıktı
07:03ve burayı bir boş meydan yaptı.
07:06Avrupai nizamda güzel binalar olsun ve güzel meydanlar olsun,
07:13Strasbourg olsun, Berlin olsun, Paris olsun, Rotterdam olsun vs. diye
07:20Avrupa'dan şehir uzmanları getirildi.
07:23Meydanlar oluşturulsun diye binalar yıkıldı
07:27ve şu an görmüş olduğumuz meydanlar o günlerde yapıldı.
07:31Cemil Topuzlu'nu 1912 tarihinde yapmış olduğu bu şehir reformu kapsamında,
07:37162 yıl önce çekilen fotoğrafta görülen binalar şu an görülmüyor.
07:42Bize bu meydanı 1912'de Cemil Topuzlu kazandırmıştır.
07:49162 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
08:07164 yıl önce kapkara bir dönem 1960 27 Mayıs darbesi bitmiş.
08:25Bu milletin seçtiği oylarıyla başa gelen Adnan Menderes
08:29ve ekip arkadaşları bir darbe ile baştan indirilmiş.
08:34Yassıada'ya hapishaneye sürgüne gönderilmiş.
08:37Aslında hikayemiz 1946'da başlıyor.
08:411946 tarihinde Refik Koraltan, Celal Bayar, Mehmet Fuat Köprülü, Adnan Menderes gibi insanlar
08:49Cumhuriyet Halk Partisi'nden CHP'den ayrıldılar ve yeni bir muhalif oluşuma girdiler.
08:56Demokrat Parti kuruldu.
08:5927 Mayıs 1946'dan 1957'ye kadar herhangi bir faaliyet göstermedi.
09:08Zira açık oylama yapıldı, kapalı sayım yapıldı.
09:13Herkesin gözü önünde verilen oylar kapalı odalarda kimsenin görmediği yerlerde sayıldı.
09:20Elbette ve tabi ki bu hileli seçimde 63 milletvekiliyle birlikte Adnan Menderes azınlık oldu.
09:284 sene boyunca Adnan Menderes ve ekibi muhalif kaldı.
09:3314 Mayıs 1950 tarihinde şu hareketle Türkiye'de ilk defa bir pankart.
09:40Seçimlerde pankart kullanma tekniğini şu hareketle yeter söz milletindir logosu burada yazıyor.
09:51Yeter söz milletindir logosu ile 14 Mayıs 1950'de Adnan Menderes başa geldi.
09:58%53 oy aldı.
10:011954 tarihinde, 1957 tarihinde %58'ler, %53'ler, %51'ler havada uçuştu.
10:11Anlaşılan o ki Demokrat Parti seçimlerle devrilemiyor.
10:17Ne yapmak lazım?
10:18Erken seçim kararı almadan 1960 tarihinde seçimden 3 sene sonra Adnan Menderes tarafının erken seçim kararı almasına bile izin verilmeden 27 Mayıs 1960 tarihinde darbe oldu.
10:36Başta bulunan insanlar İsmet İnönü ile bir bağlantısı var mı yok mu bu darbenin?
10:43Ana Muhalefet Partisi Genel Başkanı İnönü ile bir bağlantısı var mı?
10:48Bu sorunun cevabını ben biliyorum ama bu sorunun cevabı bu programın konusu olmadığı için o konuyu konuşmayacağız.
10:57Ordu bir darbe yaptı Adnan Menderes'i ve bütün ekibi 119 kişilik bir ekibi 19 madde ile yargılamak üzere yasa adaya sürgüne gönderdiler.
11:1214-15 ay sürdü ve Eylül 1961 tarihinde Adnan Menderes yasa adada idama mahkum oldu ve İmralı adasına idama gönderildi.
11:24İşte o günlerde Mayıs 1960 ne kara bir gün.
11:2927 Mayıs 1960 Allah bir daha öyle günler bu millete göstermesin diyeceğim de.
11:36Vallahi gösteriyor bu milletin kaderinde bu coğrafyada 10 yılda bir sanırım darbe var.
11:421960 darbesi 1971 muhtırası 1980 darbesi 1997-28 Şubat 2007 E muhtıra 2016-15 Temmuz 15 yılda bir 10 yılda bir bu ülkede darbe oluyor ve bu darbeler.
12:02Cumhuriyet tarihinin darbeler geleneğini maalesef 1960 askeri darbesi başlattı.
12:08Neden darbeler tarihini anlattım?
12:11Ayasofya'nın önünde çünkü şu an önünüzde bulunan ekranın yanında bulunan tanklar şuralarda ve şuralarda havuzun olduğu yerlerde Ayasofya'nın önünde konuşulanmış durumda.
12:27Burada askerler var burası bir darbe merkezi darbe kışlası ve askeri darbeciler maalesef burada bulunuyorlar.
12:37İşte yabancı bir gözlemci tarafından 27 Mayıs 1960'ı da takip eden süreçte çekilen bu fotoğraf yani günümüzün 64 sene önce çekilen bu fotoğraf bize o kara günleri hatırlatıyor.
12:55Ayasofya camiyi endamı ile karşımızda.
12:59Zeoksipos hamamı yani Hürrem Sultan hamamı erkekler bölümünün bir kısmı kubbesi karşımızda.
13:08Park tanklarla birlikte karşımızda ve aradan geçen 64 yıl sonra iki fotoğraf aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
13:25Müzik
13:42Az evvelki fotoğraf 60 darbesi ile alakalı fotoğraftı ve 64 sene önceydi.
13:48Hadi gelin bizi bekleyen kapıda bekleyen zaman makinesine binelim.
13:5364 sene önceden 143 sene önceye gidelim.
13:58Takvimler 1881 tarihini gösteriyor.
14:02Mustafa Kemal Paşa doğmuş mu belli değil doğmamış mı o da belli değil.
14:06Mustafa Kemal Paşa'nın doğum tarihi belli değil gün ay bazen yıl bile doğru olmadığı söyleniyor bazı kaynaklarda.
14:14O yüzden bu fotoğraf esnasında Zübeyde Hanım Mustafa isminde oğlunu doğurdu mu bilmiyoruz.
14:21Ama o zaman bile arkamda görmüş olduğunuz yapı hala duruyor.
14:26Aslında açı bu değil.
14:28Yani tam olarak bu değil.
14:30Zira ekranın bana göre solunda size göre sağında bulunan Hürrem Sultan hamamının kadınlar kısmının yan tarafı fotoğrafta görülüyor.
14:41Fakat çekim alanımızda yan taraf görünmüyor.
14:44Neden?
14:45Size göstereyim neden olduğunu bir bakın şöyle.
14:50Eğer şuraya gidersek çok buraya gitmek gerekiyor.
14:55Yani şurada olmak gerekiyor.
14:57O zaman çok fazla insan kalabalığına girmemiz gerekiyor.
15:01Bir de şu ağaç var ve palmiye ağacı falan önümüzü kapatacak hiçbir şeyi göstermeyecek.
15:08Önümüzü kapattığı hiçbir şey göstermediği için ağaçlardan kalabalık olduğu için insanlardan kaçmak için açıyı biraz değiştirdik.
15:18Yani 3-5 derecelik bir açı farklılığı yaptık ve buraya geldik.
15:24Olsun buna benzeyen bir açıyı bulduk.
15:28Dostlar şu an arkamda sizin önünüzde Roma İmparatorluğu zamanında İmparator Justinianus'un hanımı Teodora'nın yaptırdığı Zeoksippos hamamını.
15:42O hamamın üzerine 1557 yılında Hürrem Sultan'ın yaptırdığı hamamı görüyorsunuz.
15:50Erkekler ve kadınlar bölümü.
15:53Çifte hamam deniyor buna.
15:55Kadınlar da yıkanabiliyordu Osmanlı'da.
15:59Bu nasıl bir cümle yahu?
16:01Kadınlar da yıkanabiliyordu.
16:03Ne yapalım şükür mü edelim teşekkür mü edelim?
16:07Tabii ki de yıkanması gerekiyor.
16:09Bunun için ayrıca bu laflara ne gerek var diyenleri duyar gibiyim sakın demeyin.
16:14Ne olur demeyin.
16:16Zira dostlar zira Osmanlı kadınlara hamam yaptığı günlerde erkeklerle beraber farklı bir binada farklı bir girişte kadınlara da hamam yapıldığı günlerde
16:32kadınların erkekler gibi sosyal hayata katıldığı günlerde Avrupa'da Hristiyanlık dünyasında konsüller toplanırdı.
16:44Mesela Milano İtalya Milano Konsülü'nde bu binanın yapıldığı günlerden bahsediyorum.
16:52Milano Konsülü'nde bir tek gündem maddeli bir konsül toplandı.
16:57Bu konsül bir hafta sürdü ve bir haftanın sonunda bir karara varıldı.
17:03Bir dakika bir gündem maddeli bir hafta süren bu konsülün tek gündem maddesi ne söyleyeyim mi?
17:13Kadının ruhu var mıdır? Kadınların ruhu var mıdır? Hristiyan psikolastik dünyası bir hafta konuşurken Osmanlı kadınlara hamam yapmış.
17:26Peki ne çıkmış? Kadının ruhu var mıymış? He Faruk kadının ruhu var mıymış? Yokmuş.
17:34Bir hafta sonra çıkan hüküm kararını aynen söylüyorum. Dünyaya ilan edilen Milano Konsülü'nün sonunda şöyle söylüyor.
17:43Tavuk nasıl kanatlı ama kuş değil, kadın da insan görünümlü ama insan değil.
17:53Kadının insan görünümlü olup insan olmadığına karar verildiği günlerde Osmanlı'da çifte hamamlar yapılıyor.
18:01Kadın topluma bizzat karıştırılıyordu. Zeoksipos hamamı ya da 1557 Hürrem Sultan hamamı.
18:09Bir dakika ben baktım. Siz de bir kere daha bakın. Bu binanın arkasında bir şey yok.
18:17Masma bir bulut var, gökyüzü var ama 142-143 sene önce 1881'i çekilen fotoğrafta orada bir bina var.
18:30Nasıl oluyor peki bu bina? Cevap orası 1876 yılında kurulan Meclis-i Mebusan binası.
18:40Meclis-i Mebusan binası oradaydı. Oranın ardından yani şu an gördüğünüz hamamın arkasında bugün üzerinde arkeolojik kazıların yapıldığı
18:53Palladium Magnum denilen Roma İmparatorluğu'nun sarayının kalıntılarının bulunduğu yerde Osmanlı Devleti bir Meclis-i Mebusan binası,
19:03bir Türkiye Büyük Millet Meclisi binası yaptı. 1933 yılına kadar orada o meclis binası kaldı.
19:131933'te bir yangın çıktı ve binanın tamamı yandı 1881 yılında.
19:20Siz 1876'da kabul edilen Meclis-i Mebusan'ın binasını görüyorsunuz.
19:281933'te yandığı için biz göremiyoruz.
19:31Sevgili dostlar, 143 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğraf.
19:38Nasıl ama? Yan yana durduğunda biraz tuhaf değil mi?
19:41O günkü görüntü ile bugünkü görüntü arasında çok fazla fark var.
19:46Efendim aynı açı aradan geçen 143 yıl iki fotoğraf şu an karşınızda.
20:08Hadi gelin hep birlikte bizi bekleyen zaman makinesine binelim.
20:20Bu sefer 143 yıl değil, 115 yıl geriye gidelim.
20:24Takvimler 1909'u göstermekte 31 Mart Harekatı olmuş.
20:3031 Mart Harekatı'nda Makedonya'dan gelen ve Mustafa Kemal tarafından adına Harekat Ordusu denilen ordu
20:39bu bölgede bulunan ve numayiş çıkartanları yakalamış.
20:43Mahkemeler adil ya da değil onu ben bilmem. O konumuz değil.
20:49Ancak İsmail Hami Danişment'in 31 Mart Vakkası kitabını okursanız bir takım bilgi sahibi olma imkanınız mümkün olabilir.
20:59İnsanlar yakalanmış, bilhassa Urvet-ül Vuska denilen bir grup var Cemal-i Afgani'nin önderliğinde.
21:07Bu insanlar yakalanmış, mollalar, dervişler yakalanmış.
21:1131 Mart Harekatı mahkemelerinde kabahatli bulunanlar Ayasofya'nın önünde
21:17arkasını Beşir Ağa su terazisine, Beşir Ağa çeşmesine vermişler.
21:26Dara ağacı kurmuşlar ve dara ağaçları şuralarda.
21:30Yani muhtemelen ben şimdi herhalde yani sanırım bir dara ağacına falan bastım ya da dara ağacına doğru yaklaşıyorum.
21:42Dara ağaçları burada, su terazisi orada, insanlar burada.
21:47Sıra sıra konulan dara ağaçlar da öldürüldüler.
21:5131 Mart Harekatı enteresan bir harekattır.
21:55Gelen harekat ordusu enteresan bir biçimde bastırdı.
21:59Ve sonuçta Abdülhamit Han 27 Nisan 1909 tarihinde tahttan indirildi ve Selanik'e.
22:081912 tarihine kadar sürgün kalacağı Selanik'teki Alaaddin Köşkü'ne sürgün gönderildi.
22:17Bu hadiselerin arkasından bir anda ortalık duruldu.
22:22Ne kadar da tuhaf 1980 tarihinde de 11 Eylül 1980'de her taraf karmakarışıkken
22:3013 Eylül 1980'de her yer süt liman.
22:33Askeri darbe ile her taraf sessizleştirildi.
22:36Buradaki insanlar da dara ağacına konulan ve idam eden insanlar da bize
22:421909'u 31 Mart'ı.
22:45Bu arada 31 Mart Rumi bir takvimdir.
22:4831 Mart 1909'u anlatmaz.
22:5131 Mart vakası 13 Nisan'da olmuştur.
22:54Rumi takvimin bir takım hesaplamalarından dolayı farklılık vardır.
23:0013 Nisan 1909 tarihini ve ilerleyen zamanlarda ne diyelim yani ortalama
23:0713 Nisan ile 20 Nisan 1909 tarihinde süt erazisinin önünde,
23:16Ayasofya'nın önünde, Sultanahmet Camii'nin önünde idam edilen insanlar görülmektedir.
23:24115 yıl arayla aynı açıdan.
23:27Faruk beni çekmek bu fotoğrafı canlandırmak için orada kameranın arkasında.
23:35Ama Faruk'un bulunduğu yerde, kameraman Faruk kardeşimin bulunduğu yerde
23:40115 yıl evvel idamla öldürülen insanların ve şu bölgede bulunan
23:47tıpkı şu insanlar gibi hadiseyi seyretmek için burada bulunan kalabalık numayişi
23:54mahşeri bir kalabalığı çekmekte.
23:57Allah bir daha fotoğrafta gördüğünüz günler gibi darbe günlerini bu millete göstermesin.
24:04Allah bir daha bu milletin hafızasına başka bir darbe sokmasın.
24:10Darbe kelimesini bile lugatlardan çıkartacağımız günlere selam olsun.
24:16115 yıl ara aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
24:341909'daydık ya az evvel 11 yıl sonraya gidelim.
24:46MİH takvimler 1920'yi yani günümüzden 104 sene öncesini gösteriyor işgal yılları.
24:53Allah bir daha bu millete işgal göstermesin diyerek sürekli dua etmemiz gereken o iğrenç fotoğraflardan birisi.
25:01Efendim 1914 tarihinde Osmanlı Devleti hiç olmaması gereken bir yerden ittifak kuvvetlerinin
25:08Almanya, Avusturya, Macaristan bölgesinden savaşa girdi.
25:12İngiltere, Fransa ve Rusya'nın içinde bulunduğu itilaf kuvvetleri 4 yıl 4 ay süren savaşın ardından savaşı kazandı.
25:221918'in 30 Ekim'inde Limni Adası'nın Mondoroz Limanı'nda yapılan anlaşmayla Osmanlı Devleti işgali açık hale geldi.
25:32Mondoroz Ateşkes Antlaşması'nın 7. maddesi gereği düşman kuvvetleri kendilerine göre uygun buldukları herhangi bir yere saldırmakta herhangi bir beis görmemekteydiler.
25:44Ve İstanbul'u parça parça doğradılar.
25:47İstanbul'a Senegalliler geldi, İstanbul'a Avustralyalılar geldi.
25:53Çanakkale'den bahsetmiyorum, işgal yıllarından bahsediyorum.
25:58İstanbul'da Yunanlılar var, İstanbul'da Fransızlar var, İstanbul'da İngiliz gözlemciler var, İtalyanlar var.
26:07Ve bir Fransız askeri Sultanahmet Camii'ni karşısına almış ve bir Osmanlı evladı boyacıya ayağını uzatmış ve ayağını, ayakkabısını boyatıyor.
26:21Bir Fransız subay 1920 Mondoroz'dan sonra Mondoroz'un kendisine vermiş olduğu hakka dayanarak İstanbul'u işgal eden Fransız birliklerinden bir askeri görüyorsunuz ayakkabısını boyatan.
26:39Eminönü, Çemberlitaş bölgesi Fransız işgal bölgesi, Üsküdar İtalyan bölgesi ana hatları ile etrafı Yunanlılar tarafından sarılmış.
26:53Ancak İstanbul'a Yunan askerinin girmesine İngiliz işgal kuvvetleri komutanı General Harrington müsaade etmemektedir.
27:02Burada İtalyanlar bulunmakta, burada İngilizler bulunmakta, burada Fransızlar bulunmaktaydı.
27:09Ne acı günler ama.
27:11Evden çıkıyorsun karşına bir Fransız, sokağa dönüyorsun karşına bir İngiliz, caddeye çıkıyorsun karşına bir İtalyan, vapura bineyim diyorsun bir Senegalli sömürge askeri.
27:26Ve bütün bunlar bu coğrafyanın işgal hikayesi.
27:31104 sene önce 1920 yılında çekilen bir fotoğraf nerelerde?
27:38Muhtemelen şuralarda bir yerlerde.
27:41Fakat biz aynı açıyı çektik ama şu an size o açıdan konuşamıyorum.
27:47Çünkü güneş tersten vuruyor ve camiyi karartıyor.
27:51Bu yüzden kameraman kardeşim yavaş yavaş o açıya doğru geçmeye başladı ama karartılar ve cami belirsizliği ortaya çıkacak.
28:01Bu yüzden biraz açıyı değiştirip farklı bir yerden çektik.
28:06Allah bu millete bir daha işgal göstermesin.
28:09Bu topraklarda Fransızlar, İtalyanlar, İngilizler ya da başka topraklara mahsus insanlar buyursunlar gelsinler.
28:19Turist olarak gezsinler, tozsunlar, yesinler, içsinler, eğlensinler ama sonra go home ülkelerine dönsünler.
28:29104 sene öncesine ait bir işgal fotoğrafı bize neler konuşturdu.
28:34Efendim şuraya bakarak konuşmam gerekiyor ama ters açı olduğu için buradan hitap edeceğim.
28:40104 yıl fark ile aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
28:49İntro
29:10Tam 53 sene önce 1971 yılında.
29:15Erhan'da böyle şapkalı biri şuralarda bir yerde elinde bir poşetle böyle geliyor.
29:24Eşi olsa gerek kucağında bir bebek bulunan bir hanımla buralarda bir yerde yukarı çıkmak üzere.
29:32Eşi ile arasında biraz fark var.
29:35Bir karı koca Sultan 1. Ahmet Han'ın türbesinin önündeler.
29:41Sultan 1. Ahmet Han'ın türbesi enteresan.
29:45Hayatını üvey oğlu Genç Osman'ı öldürmeye vakfetmiş olan Hürrem Sultan en nihayetinde üvey oğlu Genç Osman'ı öldürtür Kara Davut Paşa'ya.
29:59Sonra ne olur?
30:01Oyun bittiğinde fil ile piyon kale ile vezir aynı torbaya konulduğu gibi bu hikaye bittiğinde Sultan 1. Ahmet türbesine Hürrem Sultan'la Hürrem Sultan'ın öldürmeye çalıştığı üvey oğlu Genç Osman yan yana gömülürler.
30:22Ne tuhaf fail ile maktul yan yanalar.
30:27Hayat bu kadar basit.
30:28Neyse fotoğrafa gelelim.
30:30Tarihe daldığım zaman bana bu coğrafyada her bir taş en az 15 dakika konuşma hatırası hatırlatıyor.
30:39Dalmayalım maziye.
30:41Takvimler 1971.
30:43Günümüzden 53 sene önce bir tane abi elinde bir poşet bir torba böyle bir kasket şapka ve geliyor düğmesi var.
30:57Hanımı ise eşi ise şuralarda bir yerde kucağında bir çocuk bebek yüzü görünmüyor ve buradan çıkmaya çalışıyor.
31:07Arkada Firuza Camii benim sağımda ama sizin solunuzda ekranın solunda 1. Ahmet Türbesi kalabalık o günler bomboş bugün kalabalık ve 53 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı fotoğraf şu an karşınızda.
31:371962 yani günümüzden 62 sene önce ben şu an bir pazardaydım.
31:50Sakın basmayın sizin bulunduğunuz yerde kabaklar bulunmakta.
31:54Kabakların bulunduğu kapalı tezgahların bulunduğu bir pazarda bulunmaktayız.
32:00Ben pazara geri döneyim en iyisi.
32:02Ne tuhaf değil mi bugün İstanbul turizminin Türkiye turizminin en gözde 10 yerinden biri olan Sultanahmet Meydanı ve bölgesi.
32:13Günümüzden çok değil ya 62 sene önce pazarmış kabaklar yerlerde duruyor ve tezgahlar açılıyor.
32:21İnsanların alışveriş yaptığı bir yer.
32:24Arkada ise olabildiğince güzelliğiyle Ayasofya Camii bize arz-ı endam etmektedir.
32:31Ayasofya Camii'nin yanında detay olarak türbe kubbeleri Sultan 2. Selim, Sultan 3. Mehmet ve Sultan İbrahim Han'ın 18. Osmanlı Padişahı Sultan İbrahim'in türbelerinin kubbeleri gözükmektedir.
32:47Fotoğraf bize İstanbul'un bir yerlerden bir yerlere geldiğini turistik ve kültürel anlamda çok fazla değiştiğini göstermektedir.
32:58Gerçekten de burada bir pazar kurmak, yere kabaklar dökmek, pazar tezgahlarını buralara açmak nasıl bir şey acaba?
33:09Sultanahmet Medresesi'nin ve camisinin önü, Sultanahmet Türbesi'nin önü, Ayasofya Camii'nin önü böylesine bir bölgeye pazar açmak demek bu pazara izin vermek demek.
33:24Bilmiyorum ki nasıl, hangi kelimelerle ifade edilir? En iyisi biz ifadeyi size bırakalım, o ifadeleri sizler edin.
33:3462 yıl arayla aynı açıdan pazar tezgahları, kabaklar, insanlar, pazarcılar aynı açı.
33:45İki fotoğraf şu an karşınızda.
33:54Yine 1919, yine o kötü günler, yine işgal ve yine yine 1919 tarihinin 15 Mayıs'ında İzmir işgal oldu.
34:16Hani bir mitingten bahsetmiştik ya size, Alman Çeşmesi'nin orada, Dikli Taşları'nın orada, 18 Mayıs 1919 pazar demiştik.
34:27İşte o miting yapıldı, her taraftan inanılmaz yankılar uyandırıldı.
34:33Fakat aceleye geldi, 15 Mayıs'ta yapılan işgalden bir gün sonra ağızdan ağıza, kulaktan kulağa, sosyal medya yok, televizyon yok, radyo yok, gazeteler de bir gün sonra çıkıyor.
34:49Çok kısıtlı bir biçimde, çok kısıtlı bir ahaliye haber verildi.
34:55Ve geldiler, miting yaptılar, mahşeri bir kalabalık.
34:59Ama yetmez dediler.
35:0121 Mayıs 1919 tarihinde, yani birinci mitingten üç gün sonra, yani çarşamba günü bir miting daha yapıldı.
35:12Ama bu sefer daha organize, bu sefer daha teşkilatlı ve daha duyurulmuş biçimde.
35:17Yer yerinin oynadığı, resmen Eminönü, Fatih, Sirkeci, Sultanahmet Bölgesi'nin tamamında insanlar doluştu.
35:25Ve bu sefer kürsüyü Alman Çeşmesi'ne yakın bir yerlerde ya da Dikili Taş'a bakan bir yere değil, doğrudan doğruya Ayasofya'nın meydanında hamama, duvarına sıfır yaparak koydular.
35:41Yine konuşmacı, büyük edip, ateşten gömleğin sahibi, Halid Edip adı vardı, çıktı.
35:49Ve şurada insanlara abilerim, amcalarım, büyüklerim diyerek hitap etti.
35:5621 Mayıs 1919, çarşamba gününü seyrediyorsunuz.
36:02Yani günümüzden 104 sene önce, 104 yıl önce, bugün de kalabalık ama turist kalabalığı.
36:12Bu kalabalık baş göz üstüne.
36:15Ama günümüzden 104 sene önce işgali kınamak için yapılan kalabalık, bir daha Allah bu kalabalığı göstermesin bu meydanda.
36:26Ayasofya solumuzda, Zeoksipos ya da Hürrem Sultan Hamamı denilen hamam karşımızda ve mahşeri bir kalabalık.
36:35Önlerde, sanırım fark ediyorsunuz, önlerde Kuvayi Milliye askerlerine benzeyen kalpaklı askerler bulunmakta.
36:46Ve bu askerler bu mitingden bir süre sonra, ne kadar sonra bilmem ama bir süre sonra Anadolu'ya geçtiler.
36:56Şehit muhakkak, gazi muhakkak.
37:01Zaten bu ordunun mukadderiyetinde vardır şehadet ve gaza duygusu.
37:07İşte burada miting alanında duran insanları görüyorsunuz.
37:12Bugün turistik bir yer.
37:14Havuzuyla, yeşilliğiyle, palmiyeleriyle, turistleriyle, güneşiyle muhteşem bir İstanbul sonbaharı.
37:24Allah'a şükürler olsun hava güzel.
37:27Fakat 104 sene önce burası üzgün, travmatik, depresyonik insanların doldurduğu miting sahasıydı.
37:37104 yıl arayla, durun ben de kalabalığa doğru karışayım ve oraya doğru gideyim.
37:44104 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki fotoğraf şu an karşınızda.
37:51Ve nasıl geçti ama zaman?
38:06Çok hızlı geçmiyor mu?
38:08Bizim için çok hızlı.
38:09Hemen bitiyor.
38:11Sevgili dostlar Beyaz TV ekranlarında her pazar
38:15Geçmişe Yürüyen Adam programıyla bizi evinize kabul ediyorsunuz ya inanılmaz bir mutluluk.
38:23Var olun bize bu sevinci, bu mutluluğu tattırdığınız için sizler orada olduğunuz sürece
38:30Ahmet bizi tarihte yürüt dediğiniz sürece biz geçmişte çok yürüyeceğiz.
38:37Beyaz TV ekranlarının her pazar öğlen kuşağını süsleyen Geçmişe Yürüyen Adam programı
38:44bugün biraz işgal yıllarından, biraz cumhuriyet yıllarından, biraz Abdülhamit dönemi, biraz darbeler dönemi
38:52geldi geçti gitti.
38:54Neler konuştuk?
38:55Ayasofya'yı konuştuk.
38:57Zeoksipos, Hürrem Sultan Hamamını konuştuk.
39:00Birinci Ahmet Türbesi'ni konuştuk.
39:03Camileri konuştuk.
39:04Tarih konuştuk.
39:06Dergah tekke konuştuk.
39:08Geçmişe Yürüyen Adam programı sizlerle birlikte var ve sizlerle birlikte var olacak her pazar.
39:17Lütfen bizi evinize kabul edin ve biz de her pazar Beyaz TV ekranlarından sizlerle tarih konuşalım.
39:26Efendim bu haftada Geçmişe Yürüyen Adam bitti.