Kategori
🛠️
Yaşam tarzıDöküm
00:00MÜZİK
00:30Efendim merhabalar bu ne güzel bir başlangıç sizlerle birlikte
00:51Gayas TV ekranlarında hafta sonunda evinize bizi misafir etmek için vesile olarak gördüğümüz
00:59Geçmişe Yürüyen Adam programına hoş geldiniz.
01:03Güneşli artık kışın bittiği, ilkbaharında başlamak üzere olduğu,
01:09güneş güzel ama gölgelerin hala serin olduğu bir İstanbul sabahından tekrar ve tekrar merhabam.
01:17Merhabam, 70'e yürüyen adam bugün 2 numaralı tepeden İstanbul'un,
01:237 tepeli İstanbul'un 2 numaralı tepesinden 3 numaralı tepesine doğru gidecek.
01:31Ben neler söylüyorum?
01:33Konstantin Tepesi'nden Teodosius Forumuna doğru,
01:37Konstantin Meydanı'ndan Teodosius Forumuna doğru bir yolculuk yapacağız inşallah.
01:43Eski yeni fotoğraflar bizim mihmandarımız olacak.
01:47Onları yere koyacağız, üstlerine basa basa yürüyeceğiz.
01:52Arkamda Lale Devri'nde Osmanlı'da yapılan ilk barok eser,
01:57Osmanlı'nın Avrupai tarzda yapmış olduğu ilk eser,
02:02Nur Osmaniye Camii.
02:03Bana göre solda ama size göre sağda Vezir Han,
02:09Köprülü Mehmet Paşa'nın yaptığı,
02:12fakat oğlu Köprülü Fazıl Ahmet Paşa'nın devam ettirdiği bir han.
02:19Bana göre sağa ama size göre sol.
02:21Atik Ali Paşa Camii,
02:242. Beyazıt dönemi paşalarından,
02:27Otluk Beledi Savaşı kahramanlarından Atik Ali Paşa'nın yaptırmış olduğu cami.
02:33Benim tam karşımda sizin arkanızda çemberli taş.
02:3711 Mayıs 330 tarihinde Roma İmparatoru Maksimus Konstantin tarafından,
02:44Yunanistan'daki Apollon Tapınağı'ndan getirilen 9 dilimli,
02:48şu an 7 dilim var ama 9 dilimli bir süsleme abidesidir.
02:54Onun arkasında tramvay yolu,
02:56onun arkasında bir AVM.
02:58Ben size geçmişe yürüyen adam programında hiç AVM'den bahseder miyim?
03:04Ben size kıyar mıyım?
03:06Burada AVM'nin bulunmuş olduğu yerde,
03:09Osmanlı zamanında bir elçi han vardı.
03:13Pargalı İbrahim Paşa'nın yapmış olduğu elçi han.
03:17Avrupa'dan buraya gelen ve kanuni ile görüşmek isteyen yabancı kral naiplerinin
03:24ya da yabancı elçilerin burada kaldığı sürece ikamet etmek zorunda olduğu elçi han
03:31ya da 1911 yılından sonra üzerine kurulan Matbai Osmani
03:37ya da 1969'da kurulan AVM.
03:40ilk AVM'lerden biri.
03:42Efendim, iki numaralı tepe çok ciddi anlamda dolmuş durumda.
03:47Aslında burada bir forum bulunmaktaydı.
03:50Aslında burada bir meydan vardı.
03:53Fakat bu meydan tamamen doldu.
03:56Şimdi şu an arkamda bir cami görüyorsunuz.
03:58Az evvel söyledim.
04:01Nur Osmaniye Camisi Sultan 1. Mahmud'un başlatıp
04:053. Osman'ın bitirdiği Nur Osmaniye Camii.
04:09Sonra başka ne var?
04:11Çok da bir şey yok.
04:14İnsan kalabalığı var.
04:15Aslında 1700'lü yıllarda buradan bakıyor olsaydık bu camiyi bu kadar net göremezdik.
04:25Zira bizimle o cami arasında Esirhan adı verilen ve paralarda resmi bulunan
04:34ve teravih namazlarındaki o 4 rekatta bir okuduğumuz Salat-ı Tefriciyelerin bestekarı
04:42bu Hurizade Mustafa Itri Efendi'nin Kethüda'lık yaptığı Esirhan'da tam olarak aramızda bulunacaktı.
04:51Nasıl şehir ama nasıl iddialı şehir her karış toprağında tarihin gömülü olduğu bu şehirde
04:59beyaz TV ekranlarından sizlere geçmişe yürüyen adam programıyla hitap etmek,
05:08evlerinize, konutlarınıza, iş yerlerinize misafir olmak bizim için ne büyük şeref.
05:15Hadi gelin fotoğrafları yan yana koyalım.
05:18İkinci tepeden, üçüncü tepeye doğru yürüyelim.
05:23Geçmişe yürüyen adam başladı.
05:41İnanılmaz bir resim değil.
05:44Bunun adına resim denmiyor.
05:45Bu bir gravür.
05:46İnanılmaz bir Osmanlı gravürü ile karşı karşıyayız.
05:51Takvimler tam 225 sene öncesine gitmek zorunda.
05:56225 yıl.
05:59Takvimler 1800'ü gösteriyor.
06:03Ve 1800 yılında bugün 30 saniyede bir geçen
06:07tramvayların gürültüsüyle yapıyoruz bu programı.
06:11Hatırlarsanız geçtiğimiz hafta da tam olarak bu tramvay yolu üzerindeydik.
06:17Hatırlarsanız geçtiğimiz hafta da 3 numaralı tepeden 4'ün eteklerine doğru iniyor.
06:24Laleli'den Aksaray taraflarını anlatıyordum bugün de Çemberli Taş Beyazıt bölgesini size anlatmak istiyorum.
06:32Bu tramvay geçen hafta da bizim hayatımızda vardı.
06:36Bu hafta da hayatımızda olacak.
06:39Sevgili dostlar tam 225 yıl üzerinden geçeli.
06:451800 yılında bir gravür var.
06:48Çemberli taş tam 80 yıldır.
06:50Yani bu gravürün yapılmasından 80 sene önce bir şimşek, bir yıldırım çarpıyor.
07:00330 tarihinde günümüzden 1700 sene önce İstanbul'a getirilen bu Çemberli Taş'ın üzerine bir şimşek vuruyor, parçalıyor.
07:11Her biri 3 metre çapında 3 ton ağırlığında 9 dilim bulunan bu Çemberli Taş'ın mermerleri patlıyor.
07:21Bunun üzerine 2. Mustafa'nın emriyle etrafına çemberler konuluyor, sıkıştırılıyor, sabit hale getiriliyor.
07:31Bu yüzden bu taşın adı Çemberli Taş oluyor.
07:36Asıl ismi Konstantin Sütun'u ya da Yanık Sütun'u yandığından dolayı inanılmaz bir gravür.
07:44Çemberli Taş tramvay durağının olduğu yerde bir bina var.
07:51Köprülü Mehmet Paşa medresesinin cami kısmı var.
07:57Şu an cami yok.
07:59Ben caminin olduğu yere gideyim desem gidemem.
08:02Çünkü tramvay oradan geçiyor.
08:05Zaten sizin görmüş olduğunuz gravürün açısı da bu değil.
08:12O gravürün açısı için az evvel geçen tramvayın geçtiği yerde durmam gerekiyor.
08:20Oradan tramvay geçtiği için buraya geçtik.
08:22Teknik olarak bu gravürün aynı açısını bulup size 5 dakika burayı anlatmam imkansız.
08:30Bu yüzden buraya geldik ve bu yüzden ben size bu gravürü buradan anlatmak durumunda kaldım.
08:38Şurada şu arabanın geçtiği yerde tramvayın olduğu yerde bir cami var.
08:45Çemberli Taş'ın hemen altında evler var.
08:48Daracık bir yol.
08:50Efendim Osmanlı zamanında zaten kural belli.
08:53İki tane eşek yan yana ters biçimde gidip gelebiliyorlar ve çarpmıyorlarsa o bir yol demektir.
09:04Burası o yol olsun diye camiler, bedestenler, kervansaraylar, hamamlar, medreseler, mektepler, camiler, konaklar, köşkler aman Allah'ım neler yıkıldı neler.
09:18Yıkıldılar ve bu cadde açıldı.
09:22Bu caddenin aslında ilk açılış tarihi 1940'lar 50'ler değil.
09:28Bu caddenin açılışı 1912 İstanbul Belediye Başkanı Operatör Doktor Cemil Topuzluğu zamanında bu cadde açıldı.
09:40Bu hale getirildi.
09:42Efendim 225 sene takvimler 1800 nasıl görüntü, şu anki görüntü nasıl görüntü?
09:53225 yıl arayla aynı açıdan çekilen iki farklı görüntü şu an karşınızda.
10:12Bu şehrin dili olsa da konuşsa bu şehir neler yaşamış, bu şehrin başına neler gelmiş ya da bu şehrin başına gelen acaba dünya üzerinde kaç şehrin başına gelmiş?
10:31Efendim 113 yıl öncesine gidelim.
10:36Takvimler 1912'yi göstermekte.
10:39Balkan Savaşları Osmanlı Devleti'nin dimağını, zihnini henüz yormuş ya da yormak üzere.
10:47Çok büyük bir travma.
10:49Bu fotoğrafı çektikten sonra ya da çekme aşamasında İstanbul halkının zihnini ve dimağını meşgul edecek.
10:57Balkan Savaşları'nın yılına gidiyoruz.
11:00Takvimler 1912'yi göstermekte.
11:05Umum Matboat Müdürlüğü ya da o günkü anlamda Sansür Müdürlüğü sağ tarafta bana göre solda ama size göre sağ tarafta yalnızca balkonun bir kısmını görebiliyorsunuz.
11:19O yüzden binanın tamamını size göstermelik.
11:23Arkada Çemberli Taş, arkada Atik Ali Paşa Camii.
11:28Bana göre sağda ama size göre solda Köprülü Mehmet Paşa'nın yapmış olduğu külliyenin cami ve medrese kısmı 1912.
11:40Cemil Topuzu'nun size bir resim önce, bir gravür önce anlattığım gibi bir cami vardı.
11:50O cami yıkıldı.
11:51Bu tramvay yolu açılsın ve burada büyük bir yol gitsin diye.
11:56Osmanlı döneminde yıkıldığı burada her ne var ise işte o yıkılmadan sonra belki de aylar sonra bilmiyoruz bu fotoğrafın çekildiği dönemi.
12:09Bir Rum fotoğrafçı, Beyoğlu'nda dükkanı bulunan, ofisi bulunan Yorgo Kargopulo ya da Yorgo Kargopulos isimli bir Rum fotoğrafçının çekmiş olduğu bir fotoğraf.
12:23Ne kadar da çok fazla veri veriyor bu şehrin, bu caddeleri üzerine.
12:29Matbuat Umum Müdürlüğü, bugün basın müzesi.
12:332. Abdülhamit Han'ın türbesi, Matbuat Umum Müdürlüğü inanılmaz güzel bir hikaye bizi bekliyor.
12:41Gördüm, anlatmayayım mı?
12:43Efendim Hürrem Sultan kendi eliyle oğlu 2. Selim'e Osmanlı hareminden çok güzel bir kız bulur.
12:52Eğitir, okutur, güzelleştirir.
12:55Sonra oğlu ile evlendirir ve onu gelini yapar.
12:59Nurbanu Sultan'dan bahsediyorum.
13:021580'li yıllarda yani 2. Selim'in vefatından sonra yani 2. Selim'in oğlu 3. Murat'ın taht dönemlerinde artık Nurbanu Sultan bir valide sultan olduktan sonra yani buraya harika bir çifte hamam yaptırır.
13:23Çifte hamam.
13:25Hamamın bir kısmında kadınlar, bir kısmında erkekler bulunmaktadır.
13:29Hem kadınlar hem erkekler için hamam vardır.
13:331912 yılında bu cadde açılırken kadınlar kısmı tıraşlandı.
13:40Hamamın yalnızca erkekler kısmı kaldı.
13:43Bakarsanız fotoğrafa ya da bugüne tıraşlanmış bir biçimde dümdüz durmaktadır.
13:51Kadınlar hamamı gitti.
13:531912 gitti.
13:56Üzerinden 113 yıl gitti.
13:582025 yılına geldik.
14:02Türk televizyonlarının en muhteşem kanalı olan Beyaz TV sizlere.
14:08Geçmişe yürüyen adam programı farkıyla bu tarihi anlatmaktan iftihar eder.
14:14Efendim aynı açı, aynı manzara üstünden geçen 113 yıl iki fotoğraf şu an karşınızda.
14:22Dedim ya eşyaların ruhu olsa, dilleri olsa da konuşsa.
14:44Şu taşlar bize neler anlatacak?
14:47Yukarıda görmüş olduğunuz mermerler 1700 yaşında ama şu an dokunmuş olduğum bu taş da 320 yaşında.
14:57Bir çemberli taş, bir Osmanlı Roma döneminin ortak yapımını görüyorsunuz.
15:04Burası Roma İmparatorluğu'nun medeniyetini gösteren Maximus Konstantin'in yani Kanuni Sultan Süleyman Han Osmanlı Devleti'nde ne demekse Roma İmparatorluğu'nda o demek olan Maximus Konstantin'in sütununu görüyorsunuz 1700 yaşında.
15:27Hemen arkasında bir önceki fotoğrafta diğer açıdan gösterdiğim 1580'li yıllarda Kanuni'nin gelini Nurbanu Sultan, 2. Selim'in hanımı, 3. Murat'ın annesi Nurbanu Sultan tarafından mimarisine yaptırılan hamamın üstü.
15:471968 yılına gidelim.
15:50Gidelim derken ben de geri doğru gideyim.
15:531968 yılında burada bu medeniyetin merkezinde hem Roma İmparatorluğu'nun hem Osmanlı İmparatorluğu'nun medeniyetinin merkezinde hamallar bekliyordu.
16:10Günümüzden tam 57 sene önce şu an benim bulunup size bu programı anlattığım bu taşın bulunduğu yerler mesela şu yükseltiler biri durmuş burada kalabalıkta öyle bakıyor.
16:28Nurbanu Sultan hamamı görülüyor.
16:31Tabii o zamanlar burada bir tramvay yolu yok.
16:35Burada o zamanlar otobüs yolu var.
16:38Ben 74'lüyüm.
16:39İstanbul Fatih doğumluyum.
16:41Buralar benim çocukluğumun geçtiği yerler.
16:45Ben bu caddelerde büyüdüm.
16:4790'lı yıllarda buradan otobüslerin geçtiğini,
16:50buralarda otobüs duraklarının olduğu günleri biliyorum.
16:54Benden biraz önce, bir 10 sene önce ise burası hamalların iş bulmak için,
17:01iş kapmak için bekledikleri bir alanmış.
17:05Burada bir hamal var.
17:07Hamallar var ve bu hamallar çemberli taşa sırtını vermişler.
17:13Belki de yukarıdaki 1700 yıllık tarih umurlarında bile değil.
17:19Adamların tek derdi akşam evlerine ekmek götürmek.
17:23Helalinden birkaç lokma kazanmak ve paralarını kazanıp çoluğunu, çocuğunu büyütmek.
17:30Adamın burada bekleyen, adamın derdi,
17:35buralarda bekleyen adamların derdi ekmek parası kazanmak.
17:41Ama yaslandıkları taş tam 1700 yaşında,
17:45ekmek olunca söz konusu sanki tarih biraz gidiyor gibi.
17:49Efendim, inanılmaz bir tarihin olduğu yerdeyiz.
17:551700 yıllık mermer sütunlar,
17:58320 yıllık Osmanlı yıkılmasın diye Osmanlı eklemi,
18:04zira bu taş yıkılacaktı,
18:07bu sütun ya da tam adıyla bu obelisk yıkılacaktı,
18:11yıkılmasın diye Osmanlı bu tedbiri aldı.
18:14320 yaşında, 1700 yaşında,
18:18bu fotoğraftakiler 1968,
18:22hamallar iş bekliyorlar.
18:24Allah herkese bol rızık versin.
18:26Burası bir hamal pazarı.
18:281968,
18:31ve Fikret kardeşimin kameradan bana baktığı tarihse,
18:35ve bu iki kişinin önümden geçtiği tarihse,
18:39ve taşı kurcalayan bu insanların bulunduğu tarihse,
18:432025.
18:46Kafalar karışıyor değil mi?
18:48Ne çok tarihten bahsettim.
18:501700 yıl gittim, geldim,
18:521700 yılı anlattım.
18:54Takvimler 1968,
18:59günümüzden 57 sene önce,
19:02bir hamal pazarı,
19:041700 yıllık taş,
19:0657 senelik arayla,
19:08aynı açıdan çekilen,
19:10iki farklı fotoğraf,
19:13şu an karşınızda.
19:24Ama bu aynı açı,
19:31ama bu aynı fotoğraf demeyin lütfen.
19:34Açı çok yakın,
19:35ama fotoğraf aynı değil.
19:38Az evvelki fotoğraf,
19:3957 yıl öncesine ait bir fotoğraftı.
19:42Şu an ise 107 yıl öncesine ait.
19:47Nasıl ama,
19:48saniyeler içerisinde,
19:501968'den,
19:511968'den 1908'lere doğru gittik,
19:55saniye sürdü,
19:571968'den 1908'e,
20:00doğrudan doğruya,
20:0160 yıllık bir zaman farkı.
20:03Takvimler 117 yıl öncesini göstermekte,
20:071908'i gösteriyor.
20:09Tabii o zamanlar,
20:11şuralar çimen.
20:13Buralarda,
20:14ağaçlar bulunmakta.
20:16Ağaçların olduğu yerde,
20:18şu uzaklıklarda,
20:19insanlar var.
20:20İnsanların var olduğunu,
20:23o günkü kabarıklık,
20:25o günkü çıkıntılar,
20:27bugün de var.
20:28Ve ben,
20:29o insanlar gibi,
20:30tam 118 yıllık ara ile,
20:33ben de burada oturdum.
20:35Onlar meydana bakıyorlardı.
20:38Bense,
20:39sizinle şu an arama giren,
20:41ve kamera görüntüsünü kaybeden insanların,
20:45yollarına,
20:46tramvaya bakıyorum.
20:47insandır yalan olan,
20:49insandır ölümcül olan,
20:53bir fotoğraf,
20:54bizi 118 yıl öncesine götürüyor,
20:59ve çemberli taşın,
21:001908 yılındaki halini gösteriyor.
21:04burada bulunanlar,
21:06arka tarafta bir süliyet gibi,
21:10görünen dükkanlar,
21:131908'ler,
21:15Sultan 2. Abdülhamit Han'ın,
21:18taht hayatının,
21:19ömrünün,
21:20son yılını göstermekte.
21:22Şurada,
21:24şu an geçen,
21:25iki hanımefendinin,
21:27bulunduğu yerde,
21:28oturan insanlar,
21:3015 yıl sonra,
21:33ülkenin,
21:35cumhuriyete dönüşeceğini,
21:37Osmanlı İmparatorluğu'nun,
21:39yıkılacağını,
21:40ve pek çok savaşları,
21:421923'e kadarsa,
21:45pek çok savaşın,
21:46var olduğunu görecek.
21:48Şu insanlar,
21:50şurada oturan insanlar,
21:52çok şanslı,
21:53bir nesil değil,
21:54zira bir İmparatorluğu'nun çöküşüne,
21:58şahitlik yapan insanlar,
22:00taş yine aynı taş,
22:011700 yıldır yerinde duran,
22:04Apollon Tapınağı'ndan getirildiğinden beridir,
22:081700 yıl geçen,
22:10orada da 1000 yıl boyunca kalmış,
22:13Roma mitolojisindeki,
22:15Tanrı Apollon'a hediye edilmiş,
22:18ve aslında üstünde,
22:20Apollon heykeli bulunan,
22:22yaklaşık 2500 yıllık,
22:24bu taşın,
22:25dili olsa da konuşsa,
22:272500 yıldır,
22:30neler gördü,
22:32neler yaşadı,
22:331908,
22:352025,
22:37aradan geçen,
22:38117-118 yıl,
22:41insanlar geliyor,
22:42geçiyor,
22:43orada yaşayanların,
22:45torunları öldü,
22:46ama bu taş hala ayakta,
22:48aynı açı,
22:49iki farklı fotoğraf,
22:52şu an karşınızda.
22:54Geçen 100 yılın başına gidelim mi?
23:12Tam 125 yıllık bir yolculuk yapalım mı?
23:16Eğer bu soruya cevabınız evetse,
23:20takvimleri 1900'e doğru,
23:23yavaş yavaş,
23:24geriye saralım.
23:26Muhteşem bir insan merakı,
23:28bugün herkesin,
23:30cebinde bir telefon,
23:32Fikret var mıdır?
23:34Herkesin bir telefon vardır.
23:36Herkesin cep telefonu varsa,
23:39herkesin bir saati de vardır,
23:41herkesin bir fotoğraf makinesi de vardır,
23:44herkesin her şeyi vardır.
23:47Bu yüzden,
23:48bir insan,
23:49fotoğraf çekerken,
23:51etrafındaki diğer insanlar,
23:53ona bakmıyorlar.
23:54Bu ne yapıyor acaba demiyorlar.
23:57Fakat,
23:58görmüş olduğunuz gibi,
24:001900'ün başı,
24:02günümüzden 125 sene öncesine gidersek,
24:06fotoğraf çok enteresan bir şey.
24:08ve fotoğraf çekeni seyretmek diye bir sosyal kültür var.
24:14Buralarda,
24:15birileri var,
24:17bakıyorlar.
24:18Ben de bakıyorum,
24:20şu an size bakıyorum.
24:22Tam olarak burada,
24:24duvar dibinde de,
24:26çocuklar var,
24:27ve bu çocuklar da size bakıyor.
24:30Fotoğraf çeken kişi kimse,
24:33adı bilinmiyor.
24:34Fotoğraf çekenin deklanşöre basmasına,
24:38ve fotoğraf çekmesine bakıyor.
24:40Burada bir sürü çocuk var.
24:43Üzerinden geçen,
24:44125 yılın üzerinden,
24:47merdivenler taşınıyor,
24:48arabalarla.
24:50Aynı açının üstünden,
24:51insanlar geçiyor,
24:53tramvaylar geçiyor.
24:54Tam olarak şurada,
24:56bir yerlerde,
24:57şuralarda,
24:58bir yerlerde,
25:00bir gece feneri var.
25:02Akşam feneri.
25:02Burada da fener var.
25:05Ve bu fener,
25:07geceleri aydınlatıyor.
25:09Nasıl bir görüntü ama?
25:10Karşı tarafta,
25:11çemberli taş.
25:13Çemberli taşın tamamı görünmüyor.
25:16Zira,
25:17bu binanın,
25:19üstü engelliyor.
25:21Fakat,
25:22bu fotoğrafta,
25:24yani 2025'te,
25:25bizim çektiğimiz fotoğrafta,
25:28ileriye doğru bir çıkma var.
25:29gerçek fotoğrafta,
25:321900 diye isimlendirdiğimiz fotoğrafta,
25:37bu çıkma yok.
25:38O yüzden,
25:39bugünkü fotoğrafla,
25:40o günkü fotoğrafın arasında,
25:42çok az da olsa,
25:44bir farklılık var.
25:46Az evvel bir tramvay geçti,
25:48gördük,
25:48değil mi?
25:49Saniyeler sonra,
25:505 saniye sonra,
25:52yeni tramvay geçiyor.
25:54Burada,
25:5530 saniyede bir,
25:5740 saniyede bir,
25:59dakikada bir tramvayın geçtiğini,
26:02normalde bu caddede yürüyen insanlar,
26:04pek anlamıyorlar,
26:06ne kadar sıklıkla,
26:07tramvay geçtiğini,
26:09ancak,
26:09bu tür programları çekenler,
26:11görürler ki,
26:12burada,
26:13ne kadar çok tramvay geçiyor.
26:15Şurada insanlar,
26:16burada insanlar,
26:20ve orada bir kameraman,
26:23fotoğraf çekiyor,
26:25nasıl ama,
26:261900,
26:272025,
26:29aramızdan geçenlere bakın,
26:31iki tekerlekli araçlar,
26:33acaba bu fotoğrafı çeken,
26:35yani şu an sizin gördüğünüz,
26:38125 yıllık fotoğrafı çeken,
26:41bu açıya,
26:44Beyaz TV isminde bir,
26:45Türkiye'nin en muhteşem kanalında,
26:49geçmişe yürüyen adam programında,
26:51Ahmet Anapalı'nın aynı açıya bir kamera koyup,
26:55bunları anlatacağını,
26:57aradan da modern araçların,
27:00arkadan da tramvayların geçeceğinin farkında mıydı?
27:04Kim bilir belki de,
27:06bizler nasıl eski fotoğrafları,
27:08gündeme alıyor ve,
27:10bugün gösteriyorsak,
27:12belki de,
27:132275'te,
27:15beyaz TV ekranlarında,
27:18genç bir çocuk çıkacak,
27:20evet dostlar diyecek,
27:22günümüzden tam 250 sene önce,
27:25Ahmet Anapalı diye bir programcı gelmiş,
27:29burada bunları anlatmıştı,
27:31biz de onun olduğu yere bir kamera kurduk,
27:33onun anlattıklarını anlatıyoruz derler mi?
27:36he valla diyebilirler,
27:38çünkü bu kameramanın,
27:401900'de bunu çeken kameramanın,
27:43böyle bir hayali yoktu ya,
27:45bir adam gelecek fotoğrafını anlatacak,
27:49zaman çok şeye gebe,
27:51şurada bulunan çocuklar,
27:54burada bulunan insanlar,
27:55bu binanın çıkması,
27:58çemberli taşın yarım görünmesi,
28:00şurada bir gece feneri,
28:03yeşillik bir cadde,
28:05125 yıl,
28:07aradan geçen zaman dilimi,
28:09iki farklı fotoğraf,
28:12şu an karşınızda,
28:12bir önceki fotoğraf,
28:30125 yıllıktı,
28:32şimdiki fotoğraf,
28:3365 yıllık,
28:35hadi gelin hep birlikte,
28:361960'lara doğru gidelim,
28:39takvim tam 1960,
28:41Sinan Paşa Medresesi,
28:44benim gençlik yıllarımda,
28:46burası ile samdı,
28:48ilim adamları ve sanat adamlarının,
28:51çay içtikleri,
28:52buluştukları,
28:53edebiyat sohbeti yaptıkları,
28:55ile samdı,
28:56cumartesi günü sohbetleri yapılıyordu,
28:59benim büyüdüğüm,
29:00benim üzerimde emeği olan,
29:02birkaç yerden biridir,
29:04burası Sinan Paşa Medresesi,
29:08buralarda,
29:09bir temizlikçi var,
29:10temizlik işi yapıyor,
29:13şurada,
29:14bu tarafa doğru giden,
29:16kim bilir,
29:17belki de Gedik Paşa'ya doğru giden,
29:20çünkü üzerinde,
29:21ayakkabı derilerinin,
29:23rulo yapılmış halini,
29:25sırtını almış,
29:26götüren biri var,
29:28böyle gidiyor,
29:29sırtı bize doğru bakıyor,
29:30ve sırtında,
29:32beyaz ayakkabı derileri bulunmakta,
29:35kalabalık,
29:36ama bugünkü kadar,
29:37yoğun bir kalabalık yok,
29:39Sinan Paşa,
29:41Medresesi'nin,
29:4265 sene önceki,
29:45halinde,
29:47bizim anladığımız kadarıyla,
29:49bakın,
29:49şu an bir kapı var,
29:50bu kapının üstünde,
29:53herhangi bir şey yok,
29:55herhangi bir bina yok,
29:57bugün yok,
29:59ama fotoğrafa dikkatli bakıldığında,
30:011960 yılında,
30:04yani günümüzden 65 sene önce,
30:07orada bir bina olduğunu,
30:10belki de bir tek,
30:12odalı,
30:13tek katlı bir,
30:14belki de bir,
30:16Sıbyan Mektebi olduğunu,
30:17bize gösteriyor,
30:19zira içerisi,
30:20medrese,
30:21neden medresenin,
30:23üstünde,
30:24bir Sıbyan Mektebi olmasın,
30:26fotoğrafta,
30:27yukarıda bir bina var,
30:28ama şimdi bir bina yok,
30:3065 yılda yapılan,
30:32restorasyonlarda,
30:34acaba neler eklendi,
30:36acaba neler oldu,
30:38bilmiyoruz,
30:39tek bildiğimiz şey,
30:41Sinan Paşa,
30:42ha bu arada,
30:44Sinan Paşa,
30:46detay vermeyeceğim,
30:46merak edenler,
30:48akıncıları bitiren,
30:50Osmanlı akıncılarına,
30:52zarar veren,
30:53enteresan savaş,
30:54yazsın,
30:55Youtube'a,
30:56ve seyretsinler,
30:57bir köprü başına,
30:59koymuş olduğu,
31:01vezneye para vermeyen,
31:02askerlerin geçmelerine,
31:04izin vermediğinden,
31:06dolayı,
31:0760 bin kişilik,
31:08askeri bir birliğin,
31:10köprünün diğer tarafında,
31:12yığılmasından,
31:13dolayı,
31:14bir akıncı birliği yok oldu,
31:18Sinan Paşa'nın,
31:19vergi alma,
31:20ya da pençik,
31:22askerin ganimetinin,
31:23beşte birine,
31:24pençik derler,
31:26pençik alma aşkı ile,
31:28bir askeri birliği bitiren,
31:30Sinan Paşa,
31:32her ne olursa olsun,
31:34Allah günahlarıyla birlikte affetsin,
31:37layık ise,
31:38mekanı cennet olsun,
31:4065 sene önceki,
31:43bir fotoğraf,
31:44bize,
31:45Sinan Paşa'yı,
31:46medrese'yi,
31:48burada,
31:50ya da şuralarda,
31:51temizlik yapan,
31:53bir abiyi,
31:54amcayı,
31:56şuralarda,
31:58sırtında,
32:00beyaz bir,
32:01rulo,
32:03deli,
32:03belki de,
32:04Gedik Paşa'ya gidiyor,
32:05bir de burası cadde ya,
32:07bu cadde,
32:09cadde olduğu için,
32:11otobüsler var burada,
32:13otobüsler gidiyor,
32:14geliyor,
32:15benim gözüm yakını görmediği için,
32:17kameraman Fikret kardeşimle,
32:19otobüsün kaç hattı olduğunu baktık,
32:2330 numaralı seferi varmış,
32:25bu belediye otobüsünün,
32:27kim bilir o günlerde 30 nereye gidiyor,
32:30bugünlerde 30 Ortaköy emin olun ama,
32:33o gün neresi ben bilemem,
32:35az evvel 30 numaralı otobüsün gittiği yoldan,
32:38bir tramvay kornaları,
32:42çala çala gitti,
32:431960,
32:452025,
32:4765 sene geçti,
32:49iki farklı,
32:51sanatçı,
32:52benim kameraman kardeşim,
32:55Fikret de bir sanatçıdır,
32:56fotoğraf çekiyor,
32:58o da bir sanatçı,
32:59ve aynı açı,
33:02iki farklı fotoğraf,
33:04şu an karşınızda,
33:05131 sene öncesine,
33:22yani takvimlerin,
33:231894'ü gösterdiği,
33:27yıllara doğru gidelim,
33:28bu yayını kesmek zorunda kalacağız birazdan,
33:31çünkü,
33:33orijinal fotoğrafın açısı burası,
33:35sizin şu an görmüş olduğunuz açı,
33:38tam olarak fotoğrafın bulunduğu açı,
33:40fakat burası bir tramvay yolu,
33:43ben şu an tramvay yolunda bulunuyorum,
33:46dolayısıyla bu tramvay yolunda,
33:48sürekli aramızdan tramvaylar,
33:50geçecekken,
33:52ben bu,
33:53fotoğrafı anlatamam,
33:54bu yüzden ilk tramvayın geldiği ana kadar,
33:57burada anlatayım,
33:59efendim,
33:59arkamda görmüş olduğunuz,
34:01sizin,
34:02fotoğrafın sağında,
34:04benim sağımda,
34:06sizin ise solunuzda gördüğünüz,
34:08birkaç pencereli yer,
34:10Çorlulu Ali Paşa,
34:12medresesi,
34:13yani,
34:143. Ahmet döneminden,
34:16bir sonraki dönemlerde,
34:19böyle ne diyeyim,
34:191740'lar,
34:2150'li yıllarda,
34:23devlette ciddi anlamda,
34:25söz ve pay sahibi olan,
34:28bakın işte bundan bahsediyorum,
34:30tramvaylar geçtiği için,
34:33hadi gelin,
34:34öbür tarafa geçelim,
34:36ve size bu fotoğrafı,
34:37öbür tarafta anlatayım,
34:39ben geçiyorum,
34:41siz de oraya doğru gelin,
34:42buyurun lütfen.
34:491500'lü yılların sonlarından,
35:00çıktım şu an size geliyorum,
35:03arkamda,
35:03Sinan Paşa medresesi,
35:06açı zaten bozuldu ya,
35:08bu yüzden size,
35:09bu fotoğrafı,
35:10böyle aktarmak istiyorum,
35:12montaj masasında bulunan,
35:14Mustafa abi size,
35:16zaten o ilk çektiğimiz,
35:18fotoğrafı,
35:18bol bol verecek,
35:20burası bir medrese,
35:23şimdi döndüm,
35:25burası da bir medrese,
35:27bu sefer 1716'lara geldim,
35:33burası da bir medrese,
35:35şimdi aramızda kaç adım var,
35:38en fazla 10 adım var,
35:4010 adımlık bir mesafede,
35:42ikinci bir medreseye,
35:44ne gerek var derseniz,
35:46o zaman size,
35:47üçüncü bir medreseyi göstermek zorunda kalırım,
35:521680'li yıllarda yapılan,
35:55üçüncü medrese,
35:56Merzifonlu,
35:57Karamusa Paşa medresesi,
36:00Merzifonlu,
36:03Çorlulu Ali Paşa,
36:05ve,
36:07Sinan Paşa,
36:08üç tane medrese,
36:09üç tane medrese,
36:10üst üste,
36:11iç içe,
36:12burada bulunuyor,
36:14eğitim,
36:14Osmanlı'da eğitime,
36:16önem verilmezdi,
36:18Osmanlı'da çok da öyle,
36:20okul yoktu diyenlere,
36:22sanırım atamız,
36:23atalarımız,
36:25bir mesaj vermiş,
36:27üç tane medreseyi,
36:28üst üste,
36:29buraya oturtturmuş,
36:31fotoğraf entelasan,
36:33fotoğrafta,
36:35Sinan Paşa medresesinin,
36:37sebil kısmı,
36:38görünüyor,
36:39sebil kısmından,
36:41su içiliyordu,
36:44burada bir yol var,
36:46yola baktığımızda,
36:49aşağı doğru iniyor,
36:51burada bir pazar var,
36:53şurada tezgahlar duruyor,
36:55burada tezgahlar duruyor,
36:56burası Osmanlı döneminde,
36:59bat pazarı olarak anılmaktadır,
37:02bat pazarı aslında,
37:04bayat pazarıdır,
37:05günü geçmiş demeyelim ama,
37:07örnek,
37:08taze ekmek,
37:09eğer bugün 15 lira sanırım,
37:12ekmek 15 liraysa,
37:14bayat ekmek,
37:15yani bir bayat,
37:17küflenmiş,
37:17çürümüş değil,
37:18yani bir günlük ekmek,
37:20taze olmayan ekmek,
37:21örnek veriyorum,
37:23şurada bir tezgah var,
37:26bu tezgahın sahibi benim,
37:28ve bu tezgahın üzerinde ekmekler var,
37:31ve bu ekmekler,
37:32dün yapılan ve satılamayan ekmekler,
37:36bayat ekmekler,
37:37bu ekmeğinde fiyatı,
37:398 lira 10 lira,
37:41bu pazarın,
37:43burada gördüğümüz pazarın,
37:45şöyle görülen pazarın,
37:47böyle kocaman pazarın adı,
37:51bayat pazarı,
37:53bayat pazarı,
37:54dilimize bat pazarı olarak geçmiş,
37:58bat pazarı,
37:59bugün bit pazarı olarak anılmaktadır,
38:02yani biz şu an,
38:04Osmanlı Devleti'nin bit pazarındayız,
38:07ben arkaya doğru,
38:09bit pazarına,
38:10giriş yapıyorum,
38:12biraz geri gidelim,
38:14bat pazarı,
38:15biraz daha geri gidelim,
38:17bayat pazarı,
38:18bayat pazarından,
38:20bat pazarından,
38:22bit pazarından,
38:252025'lere geldik,
38:27bana göre solda,
38:28size göre sağda,
38:301580'ler,
38:31Sinan Paşa Medresesi,
38:33bana göre sağda,
38:35size göre solda,
38:361716,
38:383. Ahmet dönemi,
38:40Pasarofça Antlaşması'ndan,
38:42biraz önce,
38:43Çorlulu Ali Paşa Medresesi,
38:46benim önümde,
38:48sizin arkanızda,
38:491683,
38:51Merzifonlu,
38:53Karamusta Paşa,
38:54Medresesi,
38:55ve Beyazıt,
38:57bir fotoğraf,
38:58bizi,
38:58nerelere götürdü,
39:00efendim,
39:01yüzyıllara dayanan,
39:03kökeni olan,
39:05iki fotoğraf,
39:07şu an karşınızda,
39:08nasıl geçti ama,
39:23nasıl geçti habersiz,
39:2640 küsur dakikadır,
39:27yanınızda,
39:28karşınızda,
39:29yörenizde,
39:30sağınızda,
39:31solunuzda,
39:32önünüzde bulunmaktan,
39:33çok mutluluk duyuyorum,
39:35Beyaz TV ekranlarında,
39:37her hafta sonu,
39:38evinizi,
39:39yörenizi,
39:40ofislerinizi süsleyen,
39:42ve sizlerle birlikte,
39:43bizleri,
39:44tarih üzerinde yürüten,
39:46geçmişe,
39:47bizi beraber gönderen,
39:50geçmiş üzerinde,
39:51geçmişe doğru,
39:53fotoğrafları,
39:54yan yana koydurarak gezdiren,
39:56geçmişe yürüyen adam programı,
39:59bu haftada,
40:00burada bitti.
40:01Fakat,
40:02size çok dramatik ve çok acı,
40:05bir hikaye anlattıktan sonra,
40:07gitmek istiyorum.
40:09Arkamda görmüş olduğunuz,
40:11Merzifonlu,
40:12Kara Mustafa Paşa Medresesi,
40:151679 tarihinde,
40:17temeli atıldı.
40:191683 tarihinde,
40:21Merzifonlu Paşa,
40:22Viyana'yı muhasara etmek için,
40:25Viyana'yı almak için,
40:26Avusturya'ya doğru gitti.
40:28Bütün paşalar,
40:29yapma, gitme,
40:30eyleme, eyleme dediler.
40:32Mevsim değil,
40:33doğru değil,
40:34alamayız,
40:35edemeyiz dediler.
40:36Merzifonlu,
40:37ben alırım,
40:38ben yaparım,
40:38ben giderim dedi.
40:4019. Osmanlı Padişahı,
40:42Sultan 4. Mehmet Han,
40:44bak paşam dedi.
40:45Bütün herkes,
40:46gitme,
40:47yapma,
40:47alamazsın derken,
40:48sen gidelim,
40:49yaparım,
40:49alırım diyorsun.
40:50Eğer gidip alamazsan,
40:53eğer buraya mağlup dönersen,
40:55bil ki,
40:56sen Viyana'yı alamazsın,
40:58ama ben senin kelleni alırım,
41:01paşam dedi.
41:034. Mehmet'in bu tehdidine göğüs geren,
41:07Merzifonlu Paşa,
41:09kellem yolunuza kurbandır,
41:10Sultanım,
41:12nasıl buyurursanız öyle olsun,
41:14ben gidiyorum,
41:15Avusturya'ya,
41:16Viyana'ya gidiyorum,
41:17Viyana'yı almaya gidiyorum,
41:19eğer Viyana'yı alamazsam,
41:22kellem size kurban olsun dedi.
41:251683'te Viyana'ya gitti,
41:28alamadı,
41:30kelleyi bu devletin uğrunda,
41:32Sırbistan, Belgrad'da verdi.
41:35Ardından,
41:36bu bina inşaat halindeyken,
41:39bu binayı oğlu İbrahim Paşa bitirdi.
41:43Arkamda görmüş olduğunuz medrese,
41:451679'da rihinde,
41:47Merzifonlu Karamusa Paşa tarafından başlatıldı.
41:521684 tarihinde,
41:55oğlu İbrahim Paşa bitirdi.
41:58Canını, kanını, kellesini, başını,
42:02bu mübarek vatan için verdi.
42:04Allah, Merzifonlu Paşa'nın ruhuna rahmet eylesin.
42:09Efendim, bu haftada,
42:11bize ayrılan sürenin sonuna geldik.
42:14Allah'a emanet olun.